Po kilku latach pracy oficjalnie zakończono prace nad Gdańskim Standardem Ulicy Miejskiej - dokumentem zawierającym wytyczne w zakresie projektowania nowych i przebudowy istniejących dróg. Dokument został przyjęty zarządzeniem prezydenta Miasta Gdańska i od tej pory obowiązuje w zakresie wszystkich nowych projektów budowlanych oraz w miarę możliwości w projektach będących w toku opracowania.
Czy nowe wytyczne zmienią sposób projektowania nowych dróg w Gdańsku?
W styczniu 2018 r. pisaliśmy na temat warsztatów towarzyszących opracowaniu dokumentu, zaś we wrześniu 2019 r. zorganizowano kolejną serię spotkań połączoną z prezentacją bardziej uszczegółowionego projektu dokumentu.
W grudniu 2020 r. ostateczna wersja dokumentu bez żadnego rozgłosu, konferencji czy towarzyszącej debaty naukowej została podpisana przez prezydent Gdańska Aleksandrę Dulkiewicz. Zgodnie z treścią zarządzenia:
- GSUM należy stosować do wszystkich nowych niezainicjowanych dotąd projektów budowy lub przebudowy dróg publicznych z wyłączeniem zadań realizowanych w ramach bieżącego utrzymania, remontu bądź modernizacji istniejącego zagospodarowania,
- GSUM stosuje się w miarę możliwości w przypadku projektów budowy lub przebudowy dróg będących w toku,
- wykonanie zarządzenia powierza się dyrektorom jednostek organizacyjnych miasta zgodnie z podziałem zawartym w zarządzeniu.
Pełna treść dokumentu znajduje się pod artykułem z podglądem zawartości oraz odnośnikiem do pobrania.
Rozwiązania zależne od otoczenia ulicy
Przypomnijmy, że GSUM definiuje formę ulicy odpowiednio do trzech rodzajów tzw. sąsiedztw:
- Typ A: wzdłuż tych ulic dominuje zwarta zabudowa, a partery wypełnione są lokalami handlowo-usługowymi. Największy priorytet przyznano tu chodnikom wraz z przestrzenią pod gastronomię, następnie należy skupić się na organizacji ruchu rowerowego oraz wydzielonego transportu zbiorowego, a także kształtowaniu zieleni. Najmniejszy wpływ na kształt ulicy powinien mieć ruch samochodowy.
- Typ B: ulice, wzdłuż których zabudowa jest nieco bardziej urozmaicona, nie zawsze tworzy jednolitą pierzeję, np. wypełniona jest blokami stojącymi bokiem do ulicy. Tutaj kolejność priorytetów jest podobna jak w typie A, ale nie przewiduje się już przestrzeni pod gastronomię, zaś chodniki mają pełnić przede wszystkim funkcję komunikacyjną (ruchu pieszego) i nie muszą stanowić jednocześnie atrakcyjnej przestrzeni publicznej do spędzania wolnego czasu.
- Typ C: ulice na terenach przemysłowych, rolniczych oraz kompleksów leśnych, bez zabudowy mieszkaniowo-usługowej lub w bardzo ograniczonej formie. Tutaj wskazano jedynie obowiązek realizacji chodników oraz uwzględnienia infrastruktury rowerowej i transportu zbiorowego.
Uniwersalne zalecenia dla wszystkich ulic
Ponadto w dokumencie zawarto wiele zaleceń odnoszących się do kształtowania formy ulicy niezależnie od sąsiedztwa, m.in.:
- minimalna szerokość chodnika to 2 m, zaś w sąsiedztwie A 3 m i więcej,
- przestrzeń piesza to "pas ruchu" stanowiący nadrzędną strefę względem innych i wymagający ciągłości materiałowej i dostosowania wysokości względem przejazdów,
- w projektach należy obowiązkowo uwzględniać elementy zieleni,
- miejsca postojowe należy lokalizować bezpośrednio przy jezdni z dopuszczeniem parkowania równoległego lub pasów postojowych w jezdni,
- elementy wyposażenia ulicy, tj. chodniki, jezdnia, torowiska itd. powinny być sytuowane w jednej płaszczyźnie, tworząc "podłogę" wnętrza krajobrazowego.
Unikanie przewymiarowanych układów drogowych
Warto także odnotować, że w sąsiedztwach A oraz B wskazano:
- maksymalne odległości między przejściami dla pieszych co 300 m,
- rezygnację ze stosowania rozległych skrzyżowań z wyspami centralnymi oraz rond o średnicach większych niż 28 m (sąsiedztwo A) i 50 m (sąsiedztwo B),
- zakaz sytuowania dróg serwisowych, wewnętrznych, placów manewrowych, parkingów naziemnych od strony dróg publicznych (dopuszczone są wewnątrz kwartału zabudowy, na zapleczu budynku lub pod/nad ziemią).
Studium Programowo-Przestrzenne dla każdej drogi
Wszystkie zalecenia wynikające z GSUM oraz uwzględnione w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego posłużą do opracowania każdorazowo Studium Programowo-Przestrzennego Ulicy, w którym zawarte zostaną wszystkie wytyczne do projektowania drogi, a w efekcie przełożą się na jej realizację zgodnie z nowym standardem.
Gdański Standard Ulicy Miejskiej - pełna treść dokumentu (PDF, 116 MB)