Sprawozdanie finansowe wspólnoty mieszkaniowej to zwykle ogólnikowy dokument, z którego, zwłaszcza osobie mało zaangażowanej w życie wspólnoty, trudno wyczytać szczegóły dotyczące wydatków wspólnoty. Nie ma jednak jednego szablonu, który by określał, jak powinien wyglądać ten dokument, wspólnota powinna uregulować to w wewnętrznie przyjętych aktach prawnych.
Wątpliwości co do treści przedstawionego sprawozdania ma pani Anna. Brak podpisów pod dokumentem budzi też wątpliwości co do tego, kto ponosi odpowiedzialność za finanse wspólnoty.
- Czy sprawozdanie finansowe składane przez zarząd wspólnoty powinno być opatrzone podpisem osoby je sporządzającej, która ma uprawnienia do sporządzania takich sprawozdań oraz podpisami członków zarządu? Jeśli tak, to z jakich przepisów to wynika - pyta nasza czytelniczka. - Sprawozdanie finansowe jakie przedstawia zarząd wspólnoty to tabelka o przychodach i rozchodach - bez informacji o źródłach ich pochodzenia. Brak jest też dokumentów księgowych do wglądu. Sprawozdanie nie jest opatrzone ani podpisem osoby go sporządzającej ani podpisami członków zarządu, pod tabelką stawiana jest jedynie pieczątka wspólnoty mieszkaniowej. Na pytanie o okazanie dokumentów księgowych do wglądu, otrzymuję odpowiedź, że są w biurze administratora, a ja nie mogę tam tego sprawdzić, bo godziny pracy biura są zbieżne z moimi i jego siedziba jest w odległej części miasta.
Odpowiada Paweł Galiński, radca prawny z kancelarii Galiński&Kleina Kancelarie Radców Prawnych
W opisanym przypadku sprawozdawczość finansowa prowadzona przez wspólnotę mieszkaniową mogła być prowadzona prawidłowo pod względem formalno-prawnym. O tym, czy faktycznie tak było, decydują wewnętrzne akty prawne obowiązujące w danej wspólnocie mieszkaniowej. I to właśnie je - te wewnętrzne akty - należy zweryfikować. Podstawowym dokumentem będzie bez wątpienia statut wspólnoty.
Ponadto, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
Z kolei sposób prowadzenia przez wspólnoty mieszkaniowe ewidencji księgowej, a tym samym sposób dokumentowania uzyskiwanych przez nie przychodów i kosztów uregulowany został w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
Jak wynika z dyspozycji art. 29 ust. 1 tej ustawy zarząd lub zarządca, któremu powierzono zarząd nieruchomością wspólną jest obowiązany prowadzić dla każdej nieruchomości wspólnej, określoną przez wspólnotę mieszkaniową ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczonych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej.
Z zapisu cytowanego powyżej artykułu wynika, że ewidencja księgowa dla wspólnot ma być prowadzona według zasad określonych przez poszczególną wspólnotę mieszkaniową, co następuje w drodze uchwały właścicieli lokali. Także tylko uchwała wspólnoty może regulować nie tylko zasady ewidencjonowania finansów wspólnoty mieszkaniowej, ale też sposób składania podpisów pod taką ewidencją, ilość tych podpisów oraz kto takie podpisy winien składać. Przepisy nie precyzują tej kwestii.
Co prawda art. 29 ust. 1 ustawy o własności lokali zwalnia wspólnoty mieszkaniowe z prowadzenia ewidencji według zasad rachunkowości określonych w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, niemniej zwolnienie to nie oznacza, że wspólnota nie może prowadzić ewidencji na zasadach określonych w tej ustawie. Sposób ustalenia zasad prowadzenia ewidencji księgowej, jak wspomniano wyżej, zależy wyłącznie od uchwały podjętej przez członków wspólnoty mieszkaniowej i tam należy szukać precyzyjnej odpowiedzi na zadane pytanie.