Taki NIE będzie nowy LOT. Wizja z Sewilli

Przedstawiamy szczegóły prac, które wzięły udział w konkursie na następcę budynku LOT-u przy Wałach Jagiellońskich . Jako pierwszy publikujemy projekt Eovastudio z Sewilli, który zdobył wyróżnienie, ale nie będzie realizowany.

Czytaj też: Poznaliśmy wyniki konkursu na następcę budynku LOT-u

Opis projektu pochodzi od jego autorów: Juana Jose Baena Martineza, Marty Gomez Martinez i Joanny Jędruś Cabrery, architektów hiszpańskiej pracowni Eovastudio.

***
Spacerując ulicami Gdańska obserwujemy liczne przestrzenie publiczne przykryte historycznymi sklepieniami oraz zadaszone dziedzińce chroniące przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Przestrzenie takie jak bramy miejskie, Wielka Zbrojownia, Dwór Artusa, siedziba banku NBP itp. są dla nas inspiracjami nawołującymi do dialogu w zakresie formy oraz zastosowanych materiałów.

Teren objęty projektem, znajdujący się przy Targu Węglowym, jest miejscem niezwykle uprzywilejowanym i ta lokalizacja w otoczeniu i bliskości zabytków Gdańska skłania nas do wykorzystania działań projektowych stosowanych historycznie w Gdańsku. Działania te nie są kopią istniejących, historycznych fragmentów miasta, są współczesną interpretacją istotnych elementów architektonicznych i próbą stworzenia przestrzeni będącej w spójności z otaczającą tkanką miejską oraz przestrzenią publiczną Targu Węglowego.

Plansza nr 1
Sklepienia
Dokonaliśmy analizy kształtowania klasycznego, historycznego sklepienia kolebkowego i proponujemy w projekcie interpretację tej formy krzyżując kilka kolebek i akcentując łukami wejścia do pasażu usługowego. W wyniku analizy wielu przestrzeni historycznych miasta proponuje się obszerną, otwartą kondygnację parteru, zadaszoną w strefach wejściowych klasycznymi kolebkami, krzyżującymi się w centrum - dziedzińcu, zapraszającą mieszkańców do spędzania czasu wewnątrz tej przestrzeni przez cały rok. Przestrzeń parteru jest otwarta na wszystkie istotne kierunki ciągów pieszych, Targ Węglowy, Wały Jagiellońskie, Bramę Wyżynną oraz Pasaż Królewski. Sklepienia wykończone są ceramiką szkliwioną w kolorach bursztynu, charakterystycznego dla tej części Polski. Elementy ceramiczne są perforowane w centrum dziedzińca zapewniając dobre doświetlenie oraz swym kolorem bursztynu nadają intymność i atrakcyjne światło tej przestrzeni publicznej.

Proporcja okien
Podłużna proporcja otworów w całym budynku i ich podział na cztery części wynika z proporcji otworów okiennych staromiejskiej zabudowy Gdańska z wysokimi kondygnacjami. Każdy otwór w projekcie doświetla dwie kondygnacje, co sprawa, że budynek staje się optycznie lżejszy i mniejszy, więc bryła nie dominuje nad otaczającymi zabytkami.

Długość elewacji z trójkątnymi lukarnami
Elewacje odpowiadają proporcją i długością elewacjom staromiejskim Gdańska np. ulicy Długiej oraz Długiego Targu, wpisując się tym samym w proporcje otoczenia. Budynek jest zwartą bryłą i zajmuje możliwie maksymalnie proponowaną działkę, dopasowuje się do jej kształtu oraz linii zabudowy określonych w warunkach urbanistycznych. Dach kształtowany jest według zaleceń planu miejscowego w formie układu dwuspadowych równoległych i prostopadłych ceglanych dachów.

Plansza nr 2
Założenia wyjściowe
Przedmiotem konkursu jest opracowanie dwuwariantowej koncepcji urbanistyczno-architektonicznej budynku wielofunkcyjnego (hotelowo-biurowego wraz z pasażem handlowo-usługowym) oraz koncepcji zagospodarowania terenu targu Węglowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakłada budynek obejmujący do 100 proc. działki w określonych liniach zabudowy i wysokość całkowitą budynku pomiędzy 24 i 26 m, w nawiązaniu do skali starego miasta i siedziby NBP znajdującej się po przeciwległej stronie Bramy Wyżynnej.

Targ Węglowy, fosy obronne
Teren projektowy znajduje się przy Targu Węglowym, zamykając brakujący fragment zabudowy miejskiej. Analizując ryciny i zapisy historyczne Gdańska zauważamy, że na terenie Targu Węglowego na przestrzeni dwóch wieków znajdowały się dwa kanały fos obronnych miasta. W projekcie chcemy odnieść się do tego okresu dwoma liniami fontann punktowych z oświetleniem oraz zróżnicowaniem nawierzchni na całym obszarze obydwu fos obronnych. Plac miejski pozostaje wolny od dodatkowej architektury i zieleni, aby mógł być wykorzystywany tak jak do tej pory do organizacji licznych atrakcji dla mieszkańców Gdańska.

Forma budynku
Budynek jest bryłą zwartą i zajmuje możliwie maksymalnie proponowaną działkę dopasowując się do jej kształtu i linii zabudowy. Dach kształtowany jest według zaleceń planu miejscowego w formie układu dwuspadowych równoległych i prostopadłych ceglanych dachów. Zgodnie z wymogami planu miejscowego od strony Targu Węglowego budynek respektuje i nawiązuje do linii pięciu budynków zabudowy mieszczańskiej będącej obecnie pozostałościami archeologicznymi pod inwestycją. Nawiązanie jest w postaci formy dachów oraz typów wiązań cegieł i tonacji kolorystycznej elewacji. W centrum budynku sytuuje się kwadratowy dziedziniec nawiązujący do dziedzińca dawnego hotelu Danziger Hof, przykrywający kondygnacje 0 i -1 ażurowym sklepieniem. Górne kondygnacje od wewnątrz dziedzińca posiadają również ażurowe żaluzje.

Plansza nr 3
Cegła i ceramika
Cegła jest charakterystycznym materiałem widocznym na elewacjach bardzo wielu budynków w Gdańsku. Materiał ten był i jest stosowany od wieków i przez wielu budowniczych wielu narodowości i kultur pracujących w Gdańsku. Historycznie miasto miało i ma wpływy pochodzące z wielu kierunków. Sam Targ Węglowy i miejsce, gdzie znajduje się działka inwestora na przestrzeni wieków ulegały licznym wpływom, transformacjom i przekształceniom. Biorąc pod uwagę te wszystkie argumenty chcieliśmy odzwierciedlić w projekcie różne możliwe wpływy przy zastosowaniu na elewacjach mieszanki kilku wiązań cegieł z różnych stylów budowlanych spotykanych w Europie i stosowanych w ciągu wieków w różnych istotnych budowlach i miejscach w Europie.

Na górnej kondygnacji poddasza układ cegieł rozrzedza się i kształtuje lekką elewację ażurową, przykrywającą i integrującą przeszklenia świetlików z całością bryły. Aby zintegrować budynek w otaczającej zabudowie Targu Węglowego w charakterze, kolorze i wysokości, ażurowa cegła "opada" z dachu na elewację tworząc widoczny gzyms oraz przejrzystą i ciekawie doświetloną formę poddasza, nawiązującą do poziomych podziałów linii gzymsów i zmian materiałów na elewacjach centrum Gdańska.

Zastosowana cegła posiada "czarne punkty", również ceglane, charakterystyczne w zabudowie ceglanej północnej Polski. Uzyskane są one poprzez wypalanie gliny z dużą zawartością żelaza ręcznie formowanej w cegły w tradycyjnym piecu kręgowym opalanym węglem.

Dziedziniec i parter budynku przykryty jest sklepieniem krzyżowym wielu kolebek pokrytych zaprojektowanymi do tego celu elementami ceramicznymi symbolizującymi ciepłą tonacją kolorystyczną oraz formą charakterystyczny dla polskiego wybrzeża bursztyn. Forma okładziny jest bardzo prosta i jednocześnie efektowna na tyle, aby nie komplikować wykonawstwa tych elementów i zapewnić ich wpisanie się w kosztorys projektowy. W patio ceramika jest perforowana - tak, aby zapewnić intymność oraz dobre doświetlenie dziedzińca.

Plansza nr 4
Pasaż usługowy
Według zalecenia Inwestora łączy się przejście podziemne od strony Wałów Jagiellońskich z pasażem usługowym na kondygnacji -1 budynku otwierając je w formie przestrzeni dwukondygnacyjnej zapewniając doświetlenie oraz widok na sklepienia kolebkowe dziedzińca. Przejście podziemne jest wkomponowane w bryle budynku i nie zakłóca naturalnego pasażu wzdłuż Muzeum Bursztynu i Bramy Wyżynnej.

Plansza nr 5
Układ funkcjonalny
Proponowany budynek posiada dwie kondygnacje podziemne. Na najniższej kondygnacji -2 znajduje się parking podziemny z wjazdem od ul. Wały Jagiellońskie. Na kondygnacji -1 znajdują się sale konferencyjne i SPA, a pozostałą powierzchnię zajmują lokale usługowe. Na tej też kondygnacji znajduje się połączenie z przejściem podziemnym pod Wałami Jagiellońskimi oraz fragment dziedzińca głównego połączonego z poziomem 0. Kondygnacja wejściowa (poziom 0) jest przedłużeniem Targu Węglowego z obszernym portykiem wejściowym do strefy przykrytej sklepieniem ceramicznym. Istnieje możliwość zamknięcia przeszkleniem głównego wejścia ze względów klimatycznych w okresie jesienno-zimowym oraz dla bezpieczeństwa kompleksu.

Kondygnacje 2-5 to kondygnacje podzielone na funkcje hotelowe i biurowe według zaleceń inwestora. Kondygnacja szósta, czyli poddasze, jest strefą widokową i restauracyjną ogólnego dostępu. Analizując ryciny i zdjęcia dawnego hotelu Danziger Hof, zajmującego ten teren do II wojny światowej, widać budynek ceglany, z przykrytym przeszklonym dziedzińcem i kondygnacją wejściową w postaci półkolistych portyków. Proponowany projekt odnosi się do historii dawnej zabudowy poprzez interpretację materiału i formy przeszklonego dziedzińca i łukowej kondygnacji wejściowej.

Plansza nr 6
Ceramika
Ceramika w różnej formie jest najbardziej tradycyjnym materiałem budowlanym i bardzo obecnym w historycznej zabudowie Gdańska. Jest to również materiał ekonomiczny i prosty w zastosowaniu. Dziedziniec i parter budynku przykryte są sklepieniem krzyżowym wielu kolebek pokrytych zaprojektowanymi do tego celu elementami ceramicznymi symbolizującymi ciepłą tonacją kolorystyczną oraz formą charakterystyczny dla polskiego wybrzeża bursztyn. Forma okładziny jest bardzo prosta i jednocześnie efektowna, tak aby nie komplikować wykonawstwa tych elementów i zapewnić ich wpisanie się w kosztorys projektowy. W patio ceramika jest perforowana, tak aby zapewnić intymność oraz dobre doświetlenie dziedzińca. Kolebki projektowane są jako ruszty składające się z żelbetowych łuków stanowiących o kształcie kolebek oraz prostopadłych do nich żeber. Dla zobrazowania tematu ceramiki wykonaliśmy prototypy elementów, które mogłyby stanowić wykończenie kolebek wejść do galerii. Te same elementy perforowane stanowiłyby przykrycie atrium. Wykonano elementy z gliny wypalanej i szkliwionej w kolorach zbliżonych do kolorów bursztynu.

Budynek pasywny energetycznie
W nowoczesnym budownictwie, przy zastosowaniu tradycyjnych technologii i odpowiedniej formy zabudowy jest możliwe niskie zużycie energii przez taki wielofunkcyjny, duży gabarytowo obiekt. Ideą projektu jest uzyskanie niskiego kosztu eksploatacji budynku w celu zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska, które wywołują instalacje dużych budynków usługowych w centrach miast.

Centralne patio jest podstawowym elementem bioklimatycznych funkcji budynku. Nie tylko zwiększa poziom oświetlenia dla użytku biurowego, hotelu i usług, ale zapewnia również naturalną wentylację w tych okresach roku, kiedy jest ona wymagana.

Centralne atrium jest wyposażone w górne przeszklenie z możliwością wentylacji, dolne przykrycie ceramiczne będące buforem i otwierane obszerne półkoliste, kolebkowe wejścia zapewniające kontrolowany obieg powietrza. Przekształcenie dziedzińca w szklane atrium zdecydowanie poprawia jego warunki klimatyczne. Zastosowanie przykrycia w zimnym klimacie ma dwie wyraźne zalety: z jednej strony ogranicza straty energii przez obudowę, a z drugiej strony zapewnia przestrzeń chroniącą budynek przed warunkami zewnętrznymi.

Użytkowanie patio i zadaszenia zgodnie z daną porą roku jest w tym wypadku warunkiem oszczędności energii. Przykrycie dziedzińca w górnej części i ceramika w dolnej części stanowią efekt buforowy zapewniający optymalną temperaturę i wymianę powietrza pomiędzy kolejnymi strefami użytkowymi. W celu zwiększenia naturalnego oświetlenia zapewnianego przez centralny dziedziniec, w oparciu o współczynnik odbicia światła materiałów proponuje się zastosowanie elewacji ceramicznych w jasnych kolorach wokół ścian wewnętrznych dziedzińca, które umożliwiają zwiększenie ochrony prywatności oraz odbicia i rozproszenia światła. Ten sam efekt powstaje dzięki okładzinie ceramicznej nad przestrzeniami handlowymi.