Przepis nakładający na samorządy obowiązek przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z bonifikatą przestał obowiązywać w ubiegłym tygodniu. W Trójmieście można jednak nadal przekształcać grunty po preferencyjnych stawkach.
użytkowanym wieczyście
47%
W polskim systemie prawnym funkcjonują dwie ustawy, które umożliwiają zmianę statusu gruntu z użytkowania wieczystego na własność.
Pierwsza z nich,
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości weszła w życie 13 października 2005 roku. Nakładała na jednostki samorządowe obowiązek udzielania wysokich bonifikat określonym w tym przepisie użytkownikom wieczystym
(patrz ramka poniżej).
Ustawa w takiej treści zmuszała samorządy do akceptowania każdego wniosku o udzielenie bonifikaty, co w konsekwencji przyczyniało się do zmniejszenia dochodów gmin. Trzy miasta (Józefów, Radków oraz Ruda Śląska), uważając że obowiązkowe stosowanie bonifikat doprowadzi do uszczuplenia ich dochodów zakwestionowały ten przepis i zdecydowały się wnieść wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. 26 stycznia 2010 r. Trybunał uznał, że ustawa łamie konstytucję.
W związku z tym artykuły ustawy zmuszające do obowiązkowego udzielania bonifikat straciły moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego - 9 sierpnia 2O11 r.
Ci, którzy zdążyli z przekształceniem na zasadach określonych w tej ustawie mieli po co się spieszyć, bo samorządy
musiały udzielić minimum 50, a maksimum 90 proc. bonifikaty. Z własnej woli mogły je także podwyższać.
Wyrok Trybunału nie oznacza jednak, że cała ustawa straciła moc.
-
Ustawa przewiduje, że osoby uprawnione do występowania z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości mogą to zrobić do 31 grudnia 2012 r., ale bez zastosowania obligatoryjnych bonifikat - tłumaczy
Henryk Jankowski, rzeczoznawca majątkowy.
Użytkowanie wieczyste może być zatem przekształcone we własność z bonifikatą, ale nie musi. Bonifikaty są dobrowolne, mogą być też wyższe niż przewiduje ustawa.
W grupie szczęśliwych użytkowników wieczystych, którzy nie muszą się martwić, że przekształcenie na bardzo preferencyjnych warunkach będzie niemożliwe
są mieszkańcy Trójmiasta.
Samorządy udzielają bonifikat, bo w ich interesie leży, aby jak najszybciej uregulować sprawy użytkowania wieczystego: to nietrwała forma własności, która jest rzadko stosowana w Europie.
-
Obowiązująca ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości daje samorządom możliwość udzielania bonifikat, więc miasto wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców Gdańska korzysta z tego prawa - tłumaczy
Anna Dobrowolska z biura prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku.
W Gdańsku na podstawie
uchwały Rady Miasta Gdańska nr XXI/565/08 z dnia 27.03.2008r. od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest udzielana
95 proc. bonifikata.
-
Przy ubieganiu się o udzielenie bonifikaty, wnioskodawca zobowiązany jest złożyć oświadczenie, że nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie na cele mieszkaniowe, zgłoszenie do użytkowania lub akt notarialny - umowę nabycia nieruchomości, a także odpis księgi wieczystej z aktualnymi danymi - tłumaczy
Anna Dobrowolska. -
Bonifikaty w takim kształcie będą udzielane do czasu wejścia w życie nowej ustawy bądź uchwały. Nie przewiduje się jednak, by zmianie uległa wysokość bonifikaty udzielanej osobom fizycznym przy przekształceniu na własność lokalu mieszkalnego.W Sopocie we wszystkich przypadkach osób, które są uprawnione do uzyskania bonifikaty na podstawie ustawy o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność udzielana jest bonifikata w wysokości
95 procent. I tak będzie do końca tego roku. Stanowi o tym
uchwała nr XIV/187/2008 Rady Miasta Sopotu z dnia 28.03.2008r. w sprawie zgody na udzielenie bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości oraz ustalenia stawki oprocentowania rozłożonej na raty opłaty. W Gdyni w przypadku kiedy nieruchomość jest zabudowana na cele mieszkaniowe i w ponad 50 proc. wykorzystywana na takie cele możliwe jest uzyskanie
90 proc. bonifikaty (tylko w przypadku części wykorzystywanych na cele mieszkaniowe). Jest to możliwe na podstawie
uchwały nr XIX/455/08 Rady Miasta Gdyni z dnia 23 kwietnia 2008r. w sprawie bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz od ceny sprzedaży nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe na rzecz użytkownika wieczystego. Jest to możliwe tak długo jak długo w mocy będzie ustawa o przekształceniu.
Według aktualnego stanu prawnego użytkownicy wieczyści, którzy chcą przekształcić prawo użytkowania we własność mogą złożyć wniosek do właściwego urzędu do końca tego roku. Im szybciej uda się to zrobić, tym szybciej nie będzie konieczne wnoszenie opłat z tytułu użytkowania wieczystego, które w związku z aktualizacją cen gruntów drastycznie rosną...
Podejmując decyzję o złożeniu wniosku o przekształcenie warto jednak wiedzieć, że pod koniec lipca w sejmie przyjęta została
nowelizacja ustawy o przekształceniu. Zaakceptował ją też Senat. Jeśli wejdzie ona w życie w takiej formie, to w tych jednostkach terytorialnych, które zechcą udzielać bonifikat wielu użytkowników wieczystych będzie miało ułatwioną drogę do przekształcenia swoich gruntów na własność.
Mowa tu przede wszystkim o wspólnotach i spółdzielniach mieszkaniowych, gdzie do tej pory wolę przekształcenia wyrazić musieli wszyscy użytkownicy. Teraz wystarczyć będzie, aby z wnioskiem wystąpili użytkownicy, którzy mają więcej niż połowę udziałów w gruncie. To ogromne ułatwienie dla dużych wspólnot, gdzie trudno zebrać podpisy wszystkich.
Łatwiej będzie także przedsiębiorcom, którzy swoją działalność prowadzą na gruncie użytkowanym wieczyście. Do tej pory nie mogli oni otrzymywać bonifikat przy przekształceniu. Teraz będzie to możliwe. To otwiera także w wielu wspólnotach drogę do przekształcenia w przypadkach, kiedy np. w jednym z lokali w budynku wielorodzinnym prowadzona jest działalność.
Kto może przekształcić do końca roku
Na podstawie ustawy z 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U. nr 175 poz. 1459 z późn. zm.) z żądaniem takiego przekształcenia wystąpić mogą:
- osoby fizyczne (następcy prawni) będące w dniu wejścia w życie ustawy tj. 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych,
- osoby fizyczne (następcy prawni) oraz spółdzielnie mieszkaniowe będące użytkownikami wieczystymi w dniu 13 października 2005 r.,
- osoby fizyczne lub prawne będące właścicielami lokali, do których przypisany jest udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu, także wówczas, gdy dane osoby stały się użytkownikami wieczystymi po 13 października 2005 r.,
- spółdzielnie mieszkaniowe, do których należą budynki mieszkalne lub garaże.
Jeżeli jest więcej niż jeden użytkownik wieczysty danej nieruchomości, to z wnioskiem o wykup powinni wystąpić wszyscy współużytkownicy wieczyści.
Z ustawy wynika też, że organ, który wydał zgodę na bonifikatę, żąda zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, jeżeli osoba na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności przed upływem 5 lat licząc od dnia przekształcenia, zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele które stanowiły podstawę udzielenia bonifikaty.
Nie dotyczy to zbycia na rzecz osoby bliskiej (zstępni, wstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osoby pozostające ze zbywcą we wspólnym pożyciu), spółdzielni mieszkaniowej w przypadku ustanowienia odrębnej własności na rzecz członków oraz właścicieli lokali, którym przekształcono udział w prawie użytkowania wieczystego w prawo własności.
Jeśli nie możesz przekształcić ani wykupić nieruchomości
Drugim sposobem na to, aby z użytkownika wieczystego stać się właścicielem jest wykup nieruchomości na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami (w przeciwieństwie do przekształcenia, które możliwe jest na podstawie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości).
Są sytuacje, kiedy ze względu na stan prawny nieruchomości jej przekształcenie lub wykup jest bardzo trudne lub niemożliwe. W takiej sytuacji pozostaje walka o obniżenie stawki użytkowania wieczystego. Jest to możliwe zwłaszcza jeśli wycena gruntu nastąpiła kiedy jego cena była bardzo wysoka. Opłata od użytkowania wieczystego to od 0,3 do 3 proc. wartości nieruchomości (w zależności od tego na jakie cele jest ona wykorzystywana). Jeśli udowodnimy, że grunt jest wart mniej niż twierdzą urzędnicy mamy szansę obniżyć tę opłatę.
W tym celu trzeba z własnej kieszeni opłacić wykonanie operatu szacunkowego nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego. Dokument ten będzie dowodem na to, że cena nieruchomości jest teraz niższa niż ta na podstawie, której ustalona jest opłata za wieczyste użytkowanie. Operat składamy w urzędzie razem z wnioskiem o obniżenie wartości nieruchomości a co za tym idzie naliczanej rocznie opłaty za wieczyste użytkowanie.
Są także sytuacje życiowe, w których urzędnicy na wniosek użytkownika mogą taką opłatę obniżyć. Kiedy gmina lub starostwo dostarczy decyzję wypowiadającą wysokość dotychczasowej opłaty za użytkowanie wieczyste i ustalającą nową jej wysokość, użytkownik wieczysty ma 30 dni na złożenie odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO).
Może m.in. wystąpić o 50 proc. obniżkę opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, gdy wynagrodzenie na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy