Hity PRL-owskiego wzornictwa. "To moda, która nie przeminie"

Aleksandra Lamek

18 października 2016 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (53)

Szklane wazony z bąbelkami, futurystyczne fotele w opływowych kształtach, minimalistyczne lampy - polskie wzornictwo z lat 60. i 70. ponownie jest na topie. I nic dziwnego: w czasach bliźniaczo podobnych do siebie wyrobów ikeopodobnych, cacka zwędzone z babcinej piwnicy wnoszą do mieszkania odrobinę oryginalności. - To wyjątkowo piękne przedmioty, a ich wartość z pewnością będzie rosła - przewiduje Natasza Szapańska z Sopockiego Domu Aukcyjnego.

Monstrualne meblościanki, kiczowate kryształowe wazony i tkaniny w odcieniach kojarzących się z mokrą ścierką do podłogi - o tym najczęściej myślimy, gdy przypominamy sobie wnętrza mieszkań z czasów PRL-u. Ale to błąd! W czasach, gdy sklepowe półki świeciły pustkami, a większość Polaków musiała sporo się nakombinować, by zdobyć podstawowe elementy wyposażenia domu, rodzime wzornictwo rozwijało się i kwitło w najlepsze. Dziś wiele mebli, lamp i bibelotów z tamtego okresu znów cieszy się ogromnym zainteresowaniem. I to nie tylko wśród kolekcjonerów.

- Młodzi ludzie chętnie kupują przedmioty z tamtych czasów, bo one po prostu świetnie pasują do dzisiejszych, nowoczesnych wnętrz - przekonuje Natasza Szapańska z Sopockiego Domu Aukcyjnego, gdzie organizowane są aukcje sztuki użytkowej z lat. 60. i 70. - Jest też jeszcze jeden, bardzo istotny powód: rzeczy, które wystawiamy na licytację, mają przystępne ceny wywoławcze - już od 100 zł można kupić sobie ozdobną paterę z włocławskich zakładów fajansu czy porcelanowy wazon o fantazyjnym kształcie.
Te charakterystyczne bibeloty, które pamiętamy z mieszkań naszych rodziców czy dziadków, wracają do łask. Dużym zainteresowaniem cieszą się małe figurki w kształcie zwierzątek produkowane w Ćmielowie lub Chodzieży. Kiczowate? Znawcy aranżacji wnętrz twierdzą, że taki powiew vintage'owego stylu jest teraz wyjątkowo pożądany. Popularne stają się też ponownie wyroby ze szkła, szczególnie te projektu Zbigniewa Horbowego, uważanego za jednego z pierwszych reformatorów polskiego wzornictwa. Znaki szczególne stworzonych przez niego wzorów to proste, zwarte formy, oszczędna kolorystyka i zamiłowanie do nowinek technologicznych - słynne bąbelki wypełniające wazony i kielichy od Horbowego to efekt eksperymentów z... proszkiem IXI.

Bardzo popularne stały się w ciągu ostatnich kilku lat również meble stylizowane na vintage. Niektóre modele powracają w niemal niezmienionym kształcie - tak jak słynny fotel zaprojektowany przez Mariana Chierowskiego w 1962 roku. Prosty, a jednocześnie niezwykle wygodny za sprawą tapicerowanego siedziska w kształcie trapezu, był prawdziwym hitem w czasach PRL: sprzedał się w liczbie ok. miliona egzemplarzy, a produkowano go w Dolnośląskiej Fabryce Mebli w Świebodzicach aż do połowy lat 80. Nic dziwnego, że dziś powraca - można go kupić na internetowych aukcjach, jest też oferowany przez wiele designerskich sklepów.

Charakterystyczny fotel stworzony przez Romana Modzelewskiego to jeden z najsłynniejszych polskich projektów.

O ile fotel Chierowskiego kojarzy się z prostym, minimalistycznym stylem, o tyle projekty Romana Modzelewskiego to już zupełnie inna bajka. Stworzony przez niego fotel RM 58 to całkiem nowe spojrzenie na sztukę użytkową: po pierwsze ze względu na futurystyczny, opływowy kształt, po drugie - na prekursorskie wykorzystanie nowoczesnego tworzywa sztucznego, jakim był laminat poliestrowo-szklany. Choć projekt Modzelewskiego zyskał uznanie samego Le Corbusiera, nigdy nie wszedł do masowej produkcji. Dziś można go kupić w wielu sklepach - cena jest jednak niebagatelna: ok. 3 tys. zł.

Efektem eksperymentów z tanimi surowcami były popularne krzesła projektu Teresy Kruszewskiej - tak zwane Muszelki z 1956 roku. Wyprodukowane z brzozowego drewna i giętej sklejki, szybko stały się jednym z flagowych produktów PRL-u. Dziś również wielu projektantów docenia możliwości drewnianej sklejki, która jest lekka, estetyczna i uniwersalna. Dobrym przykładem jej nowoczesnego zastosowania jest choćby wnętrze uwielbianej przez hipsterów gdyńskiej burgerowni Carmnik - to właśnie ona zwyciężyła w tegorocznym konkursie na najlepiej zaprojektowany lokal w mieście.

Zobacz także: Wybrano najładniejszy lokal w Gdyni

Ale nie tylko elementy wyposażenia wnętrz z tamtych lat przeżywają dziś drugą młodość. Trend na socrealistyczny vintage wciąż obecny jest także w modzie. Najlepszym tego przykładem są kultowe buty Relaksy - w 2013 roku polska firma obuwnicza Wojas postanowiła wznowić ich produkcję. To specyficzne połączenie kaloszy i śniegowców nie każdemu z pewnością przypadnie do gustu, jednak można je potraktować jako rodzimą odpowiedź na szalenie popularne przez ostatnich kilka lat EMU: niezbyt seksowne, ale za to niesamowicie wygodne i ciepłe.

Kolorowy serwis kawowy Goplana okazał się hitem sopockiej aukcji designu z lat 60. i 70.

Natasza Szapańska z Sopockiego Domu Aukcyjnego nie ma wątpliwości, że trend na wzornictwo z lat 60. i 70. jeszcze długo będzie eksploatowany:

- Ludzie coraz częściej poszukują unikatowych przedmiotów, które mają w sobie ducha historii. Dowód? O wystawiony przez nas na aukcję serwis kawowy Goplana, zaprojektowany przez Wincentego Potackiego w 1960 roku, walczono jak o najprawdziwszy designerski rarytas: w efekcie podwoił swoją cenę wywoławczą i sprzedał się za 2800 zł. Jestem przekonana, że w ciągu kolejnych lat wartość tych przedmiotów będzie zdecydowanie rosła, zatem ich zakup może być świetną inwestycją na przyszłość.

Aleksandra Lameka.lamek@trojmiasto.pl

Miejsca

Carmnik Kantyna Gdynia, Antoniego Abrahama 21/23
5.3 Burgery
Sopocki Dom Aukcyjny Sopot, Bohaterów Monte Cassino 43

Opinie (53)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 09:03

Jak to było. (2)

Żyło się biednie ale zdrowo, leczenie za darmo i na codzień dostępne, nie było bezdomnych i bezrobotnych, wczasy za friko, kolonie podobnie, tylko 500+ nie było a itak dużo więcej się nas urodziło.

Jkm
7 lat
- 21 2
Twoja opinia

Zmień treść

Żyło się biednie ale zdrowo, leczenie za darmo i na codzień dostępne, nie było bezdomnych i bezrobotnych, wczasy za friko, kolonie podobnie, tylko 500+ nie było a itak dużo więcej się nas urodziło.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-10-18 09:08
  
  zdrowo? nie wiem o czym mówisz.
  
  Chyba parówek nie jadłeś z papieru...
  
  mm
  7 lat
  - 1 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Chyba parówek nie jadłeś z papieru...
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-10-18 09:37
  
  Parówek nie jem i dzisiaj, ale kurczak był kurczakiem, ser też, oranżada była zdrowsza niż cola a w szkołe miałam codziennie pielęgniarkę i dentystkę z regularnymi przeglądami.
  
  7 lat
  - 16 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Parówek nie jem i dzisiaj, ale kurczak był kurczakiem, ser też, oranżada była zdrowsza niż cola a w szkołe miałam codziennie pielęgniarkę i dentystkę z regularnymi przeglądami.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 10:33

Polski kompleks PRL (2)

Ludzie wypierają wszystko co związane z PRL kompletnie nie znając tematu. Niestety sprzyja temu propaganda obecnej władzy. Tymczasem PRL, poza ustrojowymi wątpliwościami, to masa piekielnie zdolnych ludzi projektujących rzeczy małe (meble) i duże (całe funkcjonalne i ultranowoczesne osiedla), PRL to rozwój przemysłu o jakim można dzisiaj pomarzyć (własne marki i konstrukcje samochodów, niektóre wyprzedzające swoje czasy, np. Beskid, rozwój stoczni). Ktoś pisał o zdrowszej żywności i rzeczywiście stopień przetworzenia i skażenia chemią naszych współczesnych posiłków jest porażający. Kuchnia przeciętnego obywatela PRL uchodziłaby dzisiaj za EKO. PRL to duża część naszej historii i wiele cennych doświadczeń. Warto z tego czerpać, będziemy dzięki temu tylko lepsi.

Alter
7 lat
- 28 3
Twoja opinia

Zmień treść

Ludzie wypierają wszystko co związane z PRL kompletnie nie znając tematu. Niestety sprzyja temu propaganda obecnej władzy. Tymczasem PRL, poza ustrojowymi wątpliwościami, to masa piekielnie zdolnych ludzi projektujących rzeczy małe (meble) i duże (całe funkcjonalne i ultranowoczesne osiedla), PRL to rozwój przemysłu o jakim można dzisiaj pomarzyć (własne marki i konstrukcje samochodów, niektóre wyprzedzające swoje czasy, np. Beskid, rozwój stoczni). Ktoś pisał o zdrowszej żywności i rzeczywiście stopień przetworzenia i skażenia chemią naszych współczesnych posiłków jest porażający. Kuchnia przeciętnego obywatela PRL uchodziłaby dzisiaj za EKO. PRL to duża część naszej historii i wiele cennych doświadczeń. Warto z tego czerpać, będziemy dzięki temu tylko lepsi.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-10-18 15:42
  
  propaganda odrzuconej upadłej peło pesel tzw władzy
  
  7 lat
  - 1 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-10-18 15:44
  
  tak tak
  
  robmy wszystko zeby te czasy nie wróciły
  
  7 lat
  - 0 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  robmy wszystko zeby te czasy nie wróciły
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 12:15

Mam dwa fotele Chierowskiego, bardzo wygodne. Zdobędę następne.

7 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 13:52

Kicz prl-u jest dalej kiczem

i powstaje pytanie czym są obecne tzw. nowoczesne wyroby skoro kicz prl-u na ich tle jest ozdobą mieszkania ? Do czego doprowadziła lewacka multi-kulti i brak szanowania tradycji i przeszłości narodowych ?

7 lat
- 4 13
Twoja opinia

Zmień treść

i powstaje pytanie czym są obecne tzw. nowoczesne wyroby skoro kicz prl-u na ich tle jest ozdobą mieszkania ? Do czego doprowadziła lewacka multi-kulti i brak szanowania tradycji i przeszłości narodowych ?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 13:58

czyt

wtedy bylo wzornictwo i architektura, a przedmuioty mialy swoja zywotnosc.
dzis jest dizajn i powszechny bubel nijakie i krotkotrwale np. stluczka to wielkie problemy polowa pajazdu do wymiany. oto rzecz .

7 lat
- 15 0
Twoja opinia

Zmień treść

wtedy bylo wzornictwo i architektura, a przedmuioty mialy swoja zywotnosc. dzis jest dizajn i powszechny bubel nijakie i krotkotrwale np. stluczka to wielkie problemy polowa pajazdu do wymiany. oto rzecz .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 15:41

Urbanistyka Zaspy!!! To cacko warte ochrony ministra zabytkow!!!

Oryginalne zalozenie urbanistyczne - jedyne w swoim rodzaju! Wyjatkowo przyjazne dla mieszkancow!

7 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

Oryginalne zalozenie urbanistyczne - jedyne w swoim rodzaju! Wyjatkowo przyjazne dla mieszkancow!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-10-18 16:55

Jak miało być dobrze. (1)

Ale Pis-u nie było wtedy to co chcecie, teraz jest lepiej, takiej Kempy wtedy nikt nie widział na oczy a i kaczory były małe i zapyziałe.

Babcia
7 lat
- 5 4
Twoja opinia

Zmień treść

Ale Pis-u nie było wtedy to co chcecie, teraz jest lepiej, takiej Kempy wtedy nikt nie widział na oczy a i kaczory były małe i zapyziałe.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-10-18 17:28
  
  hahahaha durnota ciemnota ujawniona w twojej tzw głowie
  
  lecz się biedna istoto
  
  7 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  lecz się biedna istoto
  Regulamin dodawania opinii