• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zobacz Gdańsk na nowo: architektura Głównego Miasta

Ewa Budnik
9 listopada 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 

W odbudowanym na planie historycznego Śródmieścia Gdańsku Głównym czujemy się miejsko i bezpiecznie. Jeśli dodatkowo skoncentrujemy się na architektonicznych detalach mamy szansę głębiej poczuć klimat miasta nad Motławą.


Kosz zlewowy przy Długim Targu. Kosz zlewowy przy Długim Targu.

Jako mieszkańcy Trójmiasta ulicą Długą i Długim Targiem przechodzimy dziesiątki razy w życiu. Często, zapytani o to co nas tam ciągnie odpowiadamy: kamienice, Neptun, ładnie tam jest. Warto podnieść głowę i zobaczyć detale, które składają się na to, że w Głównym Mieście tak nam się podoba.



Czy zwracasz uwagę na architekturę i drobiazgi, które się na nią składają?

Większość mieszkańców Trójmiasta o tym wie, a tym, którzy nie wiedzą warto przypomnieć, że obszar miasta, który często potocznie nazywamy "starym miastem" wcale nim nie jest. Ulica Długa i Długi Targ oraz równoległe i prostopadłe do nich ulice w kwartale Wałów Jagiellońskich, Podwala Staromiejskiego i Przedmiejskiego oraz Starej Motławy zobacz na mapie Gdańska nosi tak naprawdę nazwę Głównego Miasta - ta część miasta powstawać zaczęła w pierwszej połowie XIV wieku, po tzw. rzezi gdańszczan. Właściwe Stare Miasto to z kolei obszar na północ od Targu Drzewnego zobacz na mapie GdańskaPodwala Staromiejskiego zobacz na mapie Gdańska.

Wybierając się na spacer do Śródmieścia swoje kroki kierujemy jednak najczęściej na Główne Miasto. Powojenne zniszczenia tej części miasta - według różnych źródeł - sięgały 80 - 90 procent. Odbudowa nie została w zasadzie ukończona do dzisiaj, dyskusje nad ostatecznym kształtem nieodtworzonych części (na przykład Targu Węglowego) trwają.

Jednak to, co możemy zobaczyć, przywodzi na myśl charakterystyczne dla historycznej zabudowy miasta elementy zabudowy. Spacerując ulicami Głównego Miasta zwyczajnie warto podnieść głowę i zwrócić uwagę nie tylko na fasady, drzwi i okna, ale także na detale, które stanowią o odmienności gdańskich kamienic.

Szczyty kamienic
, czyli zwieńczenia fasad przesłaniające od frontu dwuspadowe dachy pełnią rolę ozdobną. Patrząc na nie w Gdańsku, zobaczymy cały przekrój architektonicznych stylów - od gotyku, przez renesans, barok aż po oszczędne w detalu szczyty klasycystyczne. Co ciekawe nie ma tu stref, gdzie zobaczyć możemy ciągi z określonych okresów - obok szczytu klasycystycznego zobaczymy barokowy, a dalej gotycki, i tak na przemian. Podążanie wzrokiem za kolejnymi zwieńczeniami fasad to pasjonująca lekcja historii architektury.

Ciekawymi elementami są kosze zlewowe. Zobaczymy je w górnej części fasad wielu gdańskich kamienic.

- Zadaniem koszy zlewowych jest zbieranie wody deszczowej spływającej z dachów sąsiadujących ze sobą kamienic. Przy tak gęstej zabudowie jest to jedyne rozwiązanie: zebranie wody deszczowej z sąsiadujących ze sobą połaci dachowych i odprowadzenie ich w dół jedną rurą spustową. Nim wody "wpadną" do rury zlewają się z dwóch połaci dachu w jeden "kosz zlewowy" - tłumaczy architekt Agnieszka Lasota, która z ekipą Trojmiasto.tv wybrała się na spacer po jesiennym Gdańsku. - Kosze zlewowe przybierały czasem formy zwierząt, przedmiotów. Warto zerkać w górę, bo można znaleźć naprawdę ciekawe formy - moją ulubioną są wielkie ryby w ciągu kamienic Złotej Kamieniczki.

Dla starogdańskiej zabudowy charakterystyczne były oczywiście przedproża. To nic innego jak ograniczone balustradą, wysunięte przed elewację frontową, tarasy. Jedne schody z poziomu ulicy prowadzą na ten taras, drugie do piwnicy. Przedproża przed kolejnymi kamienicami tworzyły dodatkową linię zabudowy. Po wojnie większość z nich nie została odbudowana. Dzisiaj w kompletnym "szeregu" podziwiać je możemy tylko na ulicy Mariackiej. Ale są także na Długim Targu, ulicy Piwnej, Chlebnickiej czy św. Ducha; oryginalnie były też na ulicy Długiej, a właściwie we wszystkich częściach miasta w obrębie fortyfikacji.

Na przedprożach pojawiały się z kolei rzygacze - kamienne stwory, które odprowadzały wodę daleko od ścian domów, po to by nie wsiąkała ona w fundamenty. To także jeden z charakterystycznych dla Głównego Gdańska elementów architektury.

- Od starożytności ludzie wiedzieli, że to nie czas, a woda i wilgoć niszczą budynki - tłumaczy Agnieszka Lasota. - Od kiedy powstała kanalizacja deszczowa, została dla nich już tylko funkcja ozdobna.

Architektoniczny spacer po Głównym Mieście Gdańska przygotowała Agnieszka Lasota, architekt, założycielka działającej głównie w Trójmieście i okolicach Grupy "Zobaczyć na nowo" zajmującej się edukacją architektoniczną dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Jest współautorem powstającej na zamówienie Miasta Gdańska strony internetowej "Przewodnik Dobrych Praktyk Remontowych", przygotowuje też w ramach grupy "Zobaczyć na nowo" Festiwal Open House Gdynia.

Wydarzenia

Zobaczyć na Nowo - wykład

wykład / prezentacja

Miejsca

Opinie (86) 2 zablokowane

  • pytanie do redakcji (3)

    Glowne miasto
    a czemu przy wjazdach do Gdańska na znakach informujących jest napisane m.in. Old Town ????

    • 20 3

    • Trzeba o to zapytać rzeczoznawcę - Budynia

      ...i jego sztab doradców. Zdaje się, że jest w tym jakiś ukryty (dla prostaczków) sens

      • 3 3

    • Po naszemu mogłoby być napisane "starówka", bo znaczenie jest to samo. Niestety, naszym z jakiegoś powodu to słowo przeszkadza.

      • 4 3

    • A powinno być Main Street ?

      • 0 0

  • Bloki udające starą zabudowę są promowane, a prawdziwe przedwojenne kamienice są albo będą zburzone. Wrzeszcz, Dolne Miasto,

    Okropne "miasto". Zostaną po was tylko bloki i drogi szybkiego ruchu.

    • 17 6

  • Pójdę na wykład z przyjemnością

    • 6 0

  • A jakie detale architektoniczne kolejne pokolenia będą podziwiały

    w obecnie wznoszonych budowlach? Kołki do styropianu, czy kit łączący szklane tafle?

    • 15 1

  • ciężko zrobić zdjęcie by w tle nie było reklamy

    Reklamy to jednak nic w porównaniu z degrangolada rządów Adamowicza który stracił 15 lat na pobór podatków i zero rewitalizacji

    • 16 4

  • Kto z czytelnikow i readaktorow zauwazyl ze historycznie miasto Gdansk mialo prawie wszyskie mosty zwodzone (1)

    po II WS stopniowo je przerabiano rezygnując z podnoszenia przensel .ostatni most zwodzony to most kolejowy na Przeróbce bo most pontonowy w Sobieszewie sie nie liczy -podobno to tymczasowe od ................

    • 10 0

    • Zapomnij

      Teraz windy na peronie nie są w stanie tu ogarnąć, a co dopiero zwodzony most...

      • 2 1

  • Przedproża na Długim Targu

    Sypiące się przedproża to wstyd dla gdańszczan. Więcej kasy na remonty, mniej na nagrody dla urzędników i budynia.

    • 17 1

  • Danzig (1)

    Falowce na przymorzu to jest piękne ,dziedzictwo narodowe .

    • 6 1

    • Deweloperskie bloki z widokiem na bloki, stojące w błocie i bez infrastruktury, biją je na głowę "wartoscią architektoniczną".

      • 4 1

  • Proszę Państwa

    to są chyba jakieś jaja, a może ja tylko śnię, bo takie informacje to każdy miłośnik Gdańska sobie sam znajdzie w internecie, na licznych portalach poświęconych historii i architekturze naszego miasta. Od lat tworzą je pasjonaci zupełnie za friko, więc o co tutaj chodzi, czyżby znowu o dym i kasę?

    • 2 5

  • Gdyby nie Budyń z Liskiem byłby jeszcze piękniejszy nasz Gdańsk.

    Ale panowie w dewaloperkę się bawią architektury nowoczesnej wciskanej byle gdzie aby już było.

    • 8 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

dni otwarte

Pomorskie Targi Mieszkaniowe: dom mieszkanie wnętrze

targi
Mieszkania Domy
Cena
Gdańsk Jelitkowo
35900 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
24250 zł/m2
Gdańsk Sobieszewo
23650 zł/m2
Gdynia Orłowo
23050 zł/m2
Gdańsk Młode Miasto
21700 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
29800 zł/m2
Gdynia Kamienna Góra
22500 zł/m2
Sopot Górny Sopot
16500 zł/m2
Sopot Kamienny Potok
16200 zł/m2
Gdańsk Przymorze
15600 zł/m2
Gdańsk Matemblewo
15100 zł/m2
* na podstawie bazy ofert Trojmiasto.pl

Najczęściej czytane