• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Samowolę budowlaną można zalegalizować

Weronika Juszczk, prawnik w Hills LTS S.A.
12 listopada 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
W czasie budowy lepiej trzymać się projektu, bo jeśli nadzór uzna zmiany za samowolę budowlaną trzeba będzie zapłacić taką samą opłatę legalizacyjną, jakby cały obiekt powstał bez pozwolenia. W czasie budowy lepiej trzymać się projektu, bo jeśli nadzór uzna zmiany za samowolę budowlaną trzeba będzie zapłacić taką samą opłatę legalizacyjną, jakby cały obiekt powstał bez pozwolenia.

Postawiłeś obok domu garaż albo powiększyłeś budynek, w którym mieszkasz o dodatkowe pomieszczenia, ale nie uzyskałeś wcześniej pozwolenia na budowę? Budując dom dokonałeś zmian w projekcie? Oznacza to, że pozwoliłeś sobie na samowolę budowlaną. Bardzo możliwe, że możesz ją zalegalizować, zanim dostaniesz nakaz rozbiórki.



Czy legalizacja samowoli budowlanej powinna być możliwa?

Jedną z podstawowych reguł prawa budowlanego jest zasada, że wszelkie roboty budowlane, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie wskazanych, mogą być prowadzone wyłącznie na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej o pozwoleniu na budowę. Pod pojęciem robót budowlanych rozumiemy nie tylko budowę, ale także przebudowę, remont, montaż czy rozbiórkę obiektu budowlanego.

Przepisy Ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. jednoznacznie przesądzają o losie obiektu budowlanego realizowanego samowolnie: jest to przymusowa rozbiórka.

Ustawa wprowadza jednak regulacje umożliwiające legalizację samowoli budowlanej i odstąpienie od przymusowej rozbiórki obiektu. Niezbędne jest jednak spełnienie określonych przepisami warunków.

Po pierwsze, budowa musi być zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeśli został on uchwalony), po drugie, nie może naruszać przepisów, w tym przepisów techniczno-budowlanych w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem. Oba te warunki, zawarte w przepisie art. 48 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, muszą być spełnione łącznie.

Ocena, czy budowa lub obiekt ukończony spełniają wymienione wyżej warunki, należy do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Jeśli stwierdzi on, że warunki te są spełnione, wskaże także formalności, jakie powinien spełnić inwestor, a także termin, w którym należy tego dokonać. Jeśli roboty budowlane są w trakcie realizacji, organ wyda postanowienie o wstrzymaniu budowy.

Od takiego postanowienia rozpoczyna się faktyczna procedura legalizacji samowoli budowlanej. Organ nie może jednak wydać postanowienia o wstrzymaniu budowy, jeśli nie są spełnione wymienione wyżej warunki. Wówczas jedyną prawną możliwością jest nakazanie rozbiórki obiektu.

Po wydaniu postanowienia o wstrzymaniu budowy organ nadzoru budowlanego zobowiązuje inwestora do złożenia w określonym terminie dokumentów, które wskazane są w art. 48 ust. 3 ustawy Prawo budowlane, tj. m.in. zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 4 egzemplarze projektu budowlanego, wraz z wymaganą prawem dokumentacją oraz oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Organ może zobowiązać inwestora do dostarczenia dodatkowych dokumentów.

Przedłożenie wymaganych dokumentów w terminie wyznaczonym przez inspektora nadzoru budowlanego traktowane jest jak wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na wznowienie robót budowlanych, jeżeli budowa nie została zakończona. Niezłożenie dokumentów w terminie oznacza niespełnienie obowiązków nałożonych na inwestora i wiąże się z koniecznością wydania nakazu rozbiórki samowoli.

Po złożeniu przez inwestora wymaganych dokumentów, organ nadzoru budowlanego sprawdza przede wszystkim zgodność projektu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń, wykonanie projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane oraz czy inwestor uiścił opłatę legalizacyjną w terminie i w odpowiedniej wysokości.

Następnie, jeśli ocena powyższych czynników jest pozytywna, organ nadzoru budowlanego, na podstawie art. 49 ust. 1,2 i 3 ustawy - Prawo budowlane, wydaje decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo też decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona. Jednocześnie w decyzji tej organ nakłada obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Procedura uzyskania takiego pozwolenia regulowana jest przepisami art. 55 - 60 ustawy - Prawo budowlane.


Opłata legalizacyjna

Warunkiem legalizacji samowoli jest uiszczenie opłaty legalizacyjnej. Jej wysokość ustala organ nadzoru budowlanego w postanowieniu, na które służy zażalenie. Wysokość ta obliczana jest według przepisów prawa budowlanego i zależy od kategorii obiektu budowlanego oraz wielkości obiektu budowlanego. Nie jest możliwe przeprowadzenie legalizacji samowoli bez uiszczenia przez inwestora opłaty legalizacyjnej.

Właściciele nieruchomości, tak długo jak to możliwe, nie przeprowadzają legalizacji nieruchomości, bo opłata legalizacyjna jest bardzo wysoka.

W przypadku obiektów, na których budowę wymagane jest pozwolenie na budowę, stawka podstawowa (500 zł) jest podnoszona pięćdziesięciokrotnie (pięcio- lub dziesięciokrotnie, jeśli mowa o budowie, na którą pozwolenie na budowę nie jest wymagane).

Podwyższoną stawkę mnoży się przez kategorię budynku i odpowiedni dla niej współczynnik. Dwie ostatnie zmienne znajdują się w tabeli, która jest załącznikiem do ustawy Prawo budowlane.

Dla przykładu: jeśli samowola dotyczy budowy domu jednorodzinnego, to opłata wyniesie 50 tys. zł.

500 zł (stawka podstawowa) x 50 (podniesienie) x 2 (taki współczynnik kategorii w tabeli ma ten rodzaj budynku) x 1 (to współczynnik wielkości obiektu przypisany domom).

Co ważne, tyle samo zapłacić trzeba jeśli samowola dotyczy tylko części obiektu.

Trwają prace nad nowym prawem budowlanym. Rozwiązanie proponowane w projekcie ustawy przewiduje opłatę legalizacyjną wielkości połowy wartości obiektu określonej przez rzeczoznawcę majątkowego.
EBu
Weronika Juszczk, prawnik w Hills LTS S.A.

Opinie (46)

  • (1)

    A Wenecję zbudowali bez pozwoleń na budowę, planów przestrzennych i innych wymysłów. Dla porównania widział ktoś Ursynów? Tam właśnie działał architekt miejsko - rządowy.

    • 8 2

    • skąd czerpiesz taką "wiedzę"?

      już starożytne miasta miały coś takiego jak układ urbanistyczny, projektowany przez ówczesnych budowniczych, budynki były wznoszone wg tzw. "porządków": określone proporcje, podziały, detale - zasady.
      Nie mówimy tutaj o lepiankach w szczerym polu.

      W takim Dubrowniku wszystkie domy stawiane wzdłuż głównej ulicy musiały być JEDNAKOWE żeby żadne się nie wyróżniał i nie "kłuły oczy".

      Masz więc odpowiedź czemu to Dubrownik, Wenecja czy nasz Zamość są zabytkami kl. 0 wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

      Wszystkie pałace i domy w Wenecji były projektowane przez architektów-budowniczych, a prawo określało kto, co i jakiej wysokości może wybudować - nawet nie każdy mógł kupić działkę w centrum więc nie mądruj.
      Ale żeby wiedzieć takie rzeczy to trzeba przeczytać coś więcej niż forum internetowe dot. samowoli

      • 3 1

  • komentarz (1)

    A jakim prawem Państwo Polskie pobiera podatek od budowania?
    Czy tego typu haracz jest akceptowany społecznie i po kiego on jest?

    • 12 3

    • co Ty bredzisz?

      przeprowadziłam kilka budów, ale żednego podatku "od budowania" nie płaciłam

      • 1 0

  • Dziady i egoiści - macie moralność Kalego (1)

    Skuteczność egzekwowania rozbiórek i opłat legalizujących powinny być takie, żeby odstraszyć tych co to "umio" wszystko zrobić "siam, siam..." - również projektować i budować i wiedzą lepiej co można budować, a czego nie.

    Zalegalizować można to co jest zgodne z MPZP podczas gdy większość samowoli to budy, nadbudowy, dobudowy, kolejne wrzody doczepione do istniejących już wcześniej samowolnie stworzonych "gargameli" bez estetyki, poszanowania sąsiednich nieruchomości - na szczęście nie ma paragrafu, który umożliwi zalegalizowanie tych gniotów.
    Tak się ciskacie, bo to wasze samowole, ale gdyby to sąsiad wyfasował wam samowolę przez miedzę to dopiero byście bili na alarm, pomstowali i żądali nakazu rozbiórki w terminie natychmiastowym.

    • 5 12

    • wolność tomku w swoim domku

      masz swoją miedze to odp.... się od czyjegoś

      • 1 0

  • W chinach

    przysyłają rodzinie rachunek za nabój którym wykonali wyrok na ojcu
    U nas przysyłają rachunek za zniszczenie domu
    I jedno i drugie zgodnie z prawem

    • 8 2

  • A ja mam od wielu lat konflikt z restauratorką co postawiła budę eternitową na gruncie skarbu państwa i pali głupa

    Na dodatek że nie płaciła za to podatków to jeszcze przez tą architektoniczną perełkę niszczeje mi oraz sąsiadom garaż który stoi w bliskiej odległości od budowli. Przy okazji sprzęty i auta bo w środku osadza się grzyb i wilgoć.
    Nasz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego prowadzi za to sprawę (w zasadzie początek historii sięga lat 70 :)) opieszale na tyle że do postępowania wstąpił Prokurator. Teraz liczę na załatwienie sprawy. Jeśli redaktorzy z trójmiasto szukają jakieś ciekawej sprawy to służę informacją.
    Działalność gdańskiego magistratu i innych organów ze sfery samorządowej w naszym mieście woła o pomstę do nieba.

    • 4 0

  • Nie kleje...

    skąd w ogóle takie prawo się wzięło...państwo absurdu...polska...

    • 12 0

  • bandyckie nierządy bandyckie prawo

    wszystko aby zgnoić obywatela i zapchać kasą ryje urzedasów

    • 15 0

  • sadzić, budować, zalegalizować

    • 2 2

  • A WSZYSTKO PO TO BY SIE POCZUĆ WE WŁASNYM KRAJU JAK GUANO

    I by młodzi ludzie szybciej sie stąd zwijali zamiast budować domy w polsce

    • 13 0

  • moim zdaniem

    Gdańsk ma za mało inspektorów w terenie. Ogromna większość wykryć samowoli budowlanych to donosy sąsiadów.

    • 10 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Dzień Otwarty Proneko

konsultacje, dni otwarte

Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

dni otwarte
Mieszkania Domy
Cena
Gdańsk Jelitkowo
35450 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
23600 zł/m2
Gdynia Orłowo
23000 zł/m2
Gdańsk Sobieszewo
22150 zł/m2
Gdańsk Młode Miasto
21750 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
28850 zł/m2
Gdynia Kamienna Góra
21250 zł/m2
Sopot Kamienny Potok
16550 zł/m2
Sopot Górny Sopot
15550 zł/m2
Gdańsk Przymorze
15150 zł/m2
* na podstawie bazy ofert Trojmiasto.pl

Najczęściej czytane