• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje i realizacje powojennej odbudowy Gdańska

Krzysztof Koprowski
5 listopada 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 
Jedna z ikon powojennej gdańskiej architektury - Hala Olivia (na kilka tygodni przed otwarciem) autorstwa Macieja Gintowta, Macieja Krasińskiego oraz Stanisława Kusia. Jedna z ikon powojennej gdańskiej architektury - Hala Olivia (na kilka tygodni przed otwarciem) autorstwa Macieja Gintowta, Macieja Krasińskiego oraz Stanisława Kusia.

Jakie wizje na odbudowę Gdańska mieli powojenni włodarze? W jaki sposób planowano rozwój na kilka dekad do przodu? Które budynki, mimo że wzniesiono je po wojnie, warto zachować i pielęgnować? Tym zagadnieniom będzie poświęcony najbliższy wykład w ramach cyklu Akademii Dawnego Gdańska.



Czy warto chronić powojenną zabudowę Gdańska?

Prelekcja, która odbędzie się w środę 5 listopada o godz. 18 w Instytucie Kultury Miejskiej zobacz na mapie Gdańska, będzie prowadzona przez Jacka Friedricha, historyka sztuki, badacza architektury gdańskiej oraz dyrektora Muzeum Miasta Gdyni.

Temat wiodący to odbudowa Gdańska ze szczególnym naciskiem na ciekawe i często zaniedbane budynki okresu PRL.

- Poglądy ujawniane w toku kilkuletniej dyskusji poprzedzającej odbudowę Gdańska bywały istotnie skrajnie. Idea rekonstrukcji zabytkowego centrum wedle historycznych wzorców zyskiwała coraz liczniejszych zwolenników, byli jednak i tacy, którzy postulowali odbudowę w formach nowoczesnych - opowiada Jacek Friedrich.

Warto pamiętać, że mało które miasto w Polsce zostało odbudowane na wzór Gdańska, tj. z mniej lub bardziej udanym odtworzeniem przedwojennej architektury i charakteru starej zabudowy w najcenniejszej części miasta.

Przykładowo, w Kołobrzegu w historycznym sercu miasta wzniesiono 10-piętrowce, a dopiero w latach 80. zaczęto uzupełniać przestrzeń między nimi pseudokamienicami. W Elblągu pierwotnie również planowano blokowisko, by ostatecznie dopiero kilka dekad później realizować budynki w luźny sposób nawiązujące do dawnych kamienic. Natomiast w Kostrzynie nad Odrą Starego Miasta nie odbudowano niemal wcale do dzisiaj.

- Podczas wykładu zajmiemy się nie tylko sposobem odbudowy Gdańska, ale także dziedzictwem architektury powojennej. Są to obecnie często budynki zaniedbane, o których właściwie nie myślimy w kategorii architektury wartościowej, a już praktycznie wcale w kategorii zabytków, mimo że mają nawet ponad 60 lat - dodaje Friedrich.

Prowadzący wykład zaplanował prezentację zdjęć historycznych, aby uzmysłowić, jak wiele z tych budynków zostało zdewastowanych na przestrzeni lat reklamami, nieudolną "styropianizacją" i malowaniem czy po prostu w wyniku braku odpowiedniej troski o stan techniczny.

- Oczywiście nie wszystkie budynki powojenne są może warte zachowania, ale trzeba pamiętać, że historię architektury Gdańska tworzyły także i one. Każdy je zna i są one wpisane w życie miasta oraz wspomnienia mieszkańców - zwraca uwagę prelegent środowego wykładu.

Czytaj też: Historia narodzin blokowisk i falowców

Nie zabraknie też przykładów budynków, które miały być realizowane, ale ostatecznie ich projekty już na zawsze trafiły do archiwum. Przykładem może być np. gdański odpowiednik Pałacu Kultury i Nauki, który planowano postawić na Targu Siennym i Rakowym zobacz na mapie Gdańska.

Czytaj też: Taki Gdańsk nigdy nie powstał

Wstęp na wykład jest całkowicie bezpłatny. Nie trzeba się też wcześniej nigdzie rejestrować.

Kolejny wykład w ramach cyklu Akademia Dawnego Gdańska odbędzie się 3 grudnia o godz. 18. Poprowadzą go wspólnie Ewa Barylewska-SzymańskaWojciech Szymański, a tematem przewodnim będzie architektura Wolnego Miasta Gdańska.

Wydarzenia

Akademia dawnego Gdańska

wykład / prezentacja

Miejsca

Opinie (96) 4 zablokowane

  • Dawniej Stocznia Północna

    • 0 0

  • Edmund Jan Osmańczyk...

    Dzięki temu byłemu działaczowi Związku Polaków w Niemczech, gdańskie cegły pozostały w Gdańsku i nie wywieziono ich na odbudowę starówki warszawskiej. Osmańczyk bardzo optował za odbudową starówki gdańskiej w kształcie historycznym. Chwała Mu za to, a o jego zasługach nikt dzisiaj nie mówi. Wiadomo dlaczego- był posłem w tzw. "niedobrym ustroju".

    • 6 0

  • Strasznie mi szkoda (5)

    że Miasto zarzuciło (pewnie z powodów finansowych: ECS, stadion, ...) realizowany parę lat temu program odtwarzania brukowanych ulic w Gdańsku. Ulice np. Piwna, część Św. Ducha i niektóre boczne od nich to nie te same ulice co za czasów asfaltu ... Gdyby tak wyglądały wszystkie ulice i uliczki od Szerokiej po Ogarną to Główne Miasto było by urokliwe ... A swoją drogą to dobrze, że za komuny "tylko" zaasfaltowano bruk (a nie wywieziono go i nie usunięto całkiem), bo teraz, tam, pod spodem, pod asfaltem, jest prawdziwy skarb, który - mam nadzieję - zmieni kiedyś oblicze chociaż centralnej części naszego miasta.

    • 79 6

    • niech bruk sobie będzie, ale tylko na starówce (2)

      • 2 5

      • a dlaczego nie miałoby go być na Głównym Mieście?

        • 0 1

      • ...bruki są różne. We Wrzeszczu Grunwaldzka była też wybrukowana. To była piękna jasna i w miarę równa kostka. W asfalcie natomiast przez hamowanie i stanie w korkach robią się wykoleiny. Zimą mróz wywala taki asfalt do góry i przez to mamy pełno w nim dziur.

        • 3 0

    • (1)

      Moim zdaniem, głupotą jest odtwarzanie, a zwłaszcza budowanie nowych bruków na miejscu gładkich ulic asfaltowych lub betonowych. Jestem pewny, że dawni budowniczowie miast wybraliby cichy i łatwy do poruszania się asfalt lub beton, zamiast bruku. Obecny bezkrytyczny trend do postarzania ulic jest cywilizacyjnym wstecznictwem. Według mnie, jedynie zachowane historyczne bruki w zabytkowych częściach miast powinny pozostać.

      • 9 13

      • ... człowieku taki bruk to jest na lata a asfalt to albo krzywy, albo dziurawy, albo łatany. I co jest piękniejsze ?

        • 1 2

  • (1)

    Hala Olivia zasługuje na kapitalny remont ! Może pan Górski zawstydzi miasto i coś dołoży ?

    • 7 1

    • raczej chyba Grabski

      • 0 0

  • ECS, centra handlowe, biurowce szklane (9)

    czyli wszystkie te pseudonowoczesne bryły za te kilkadziesiąt lat będą równie szkaradne jak dzisiaj budynek LOTu, Zieleniak, czy inne socrealistyczne osiągnięcia. Tyle po sobie zostawi Adamowicz. Jest tyle przykładów dobrej architektury, światowego dizajnu, który się opiera zębowi czasu, ale obecny UM ma w nosie taką architekturę, woli by w mieście powstawało coś na kształt przychodni zdrowia w pierwoszynie, z całym szacunkiem dla pierwoszyna.

    • 18 10

    • (7)

      Według mnie budynek LOTu, Zieleniak, budynek NOTu, Cristal, Dom Rzemiosła we Wrzeszczu, hala Olivia, biurowiec BPBK w swojej pierwotnej szacie to całkiem udane projekty. Dopiero przybudówki, anteny, reklamy, fatalnie odnawiane elewacje sprawiły, że stały się koszmarkami. To nasza wina a nie architektów.

      • 16 2

      • (1)

        ...zgadzam się, no bo niby czym różni się PRL-owski ZIELENIAK od obecnego PED-tu we Wrzeszczu, chyba tylko wysokością, no i może sposobem budowania. Zieleniak - piętra stawiano od góry a PEDET od dołu, ale kto to wie i kto to widział.

        • 0 2

        • forma, forma!

          Dzisiejsze budynki nie osiagaja piekna.
          Raczej sa polaczeniem funkcjonalnosci z moda

          • 0 1

      • Cristal, BPBK już wróciły do świetności (4)

        czekamy na Dom Rzemiosła, Zieleniak, NOT i halę Olivia!

        • 6 3

        • cristal stracil (2)

          modernistyczny charakter...

          • 2 1

          • (1)

            Większość z wymienionych budynków straciła ten charakter. Zachowaliśmy się jak starsza pani w hiszpańskim miasteczku, która zabrała się za renowację malarstwa. Do "na LOT nie czekamy". Albo jesteś za młody aby pamiętać ten obiekt zaraz po powstaniu, albo nigdy nie widziałeć jego wczesnych fotografi, albo nie cenisz współczesnej architektury.

            • 2 0

            • raczej to trzecie

              Modernizm jest trudny do zrozumienia dla ludzi o bardziej popularnym poczuciu piekna (nie oceniam tego- istnieja rozne grupy odbiorcow).
              Jeszcze Dworzec PKS w Gdansku moznaby tez ocalic chocby czesciowo, ale czy jest szansa? W obiegowej opinii funkcjonuje on rowniez jako "szkaradztwo"....

              • 1 0

        • Wróciły do świetności ? Sprawdź stare zdjęcia

          • 6 1

    • Do: Bartelik.

      Proszę sprawdzić jak ORYGINALNIE wyglądały tzw. budynek LOT-u (dom meblowy), Zieleniak, Cristal czy niesamowity wręcz wrzeszczański wieżowiec ze świetnymi podporami w kształcie litery V (Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego przy ul. Uphagena). Wszystkie te budynki to ŚWIETNA architektura modernistyczna, niestety SKUNDLONA przybudówkami, styropianem, przeróbkami, reklamowymi szmatami i nieestetycznym chłamem.. Serce się kraja, gdy ogląda się ORYGINALNE zdjęcia tych budynków. Polacy zeszli na psy, społeczeństwo upośledzone estetycznie..

      polecam odnaleźć w internecie ORYGINALNE zdjęcia:
      -zieleniaka,
      -budynek LOTu,
      -biurowiec BPBK:
      -hala Olivia..

      Świetna architektura! Broni się pomimo upływu czasu!

      • 7 1

  • (4)

    Ja proponuję wszystko sprzedać deweloperom i niech robią co chcą, bo to w końcu oni mają prawo decydować o mieście, a nie mieszkańcy.

    • 35 29

    • Prezentacja o powojennej architekturze Gdańska była świetna! (1)

      Polecam odnaleźć ORYGINALNE zdjęcia następujących realizacji architektonicznych w Gdańsku:
      -dom meblowy (tzw. budynek LOTu),
      -Zieleniak (niesamowita konstrukcja szkieletu!),
      -Cristal,
      -hala OLIVIA,
      -biurowiec Biura Projektów Budownictwa Komunalnego (konstrukcja ze wspaniałymi podporami w kształcie litery V na parterze budynku).

      Wszystkie te konstrukcje bronią się po upływie czasu. To świetna architektura. Niestety SKUNDLONA reklamowymi szmatami, styropianem, dobudówkami itp. żałosnymi wynalazkami.. i zaniedbaniem! Gdy coś co jest wartościowe jest brudne, zakurzone, przemalowane może sprawiać wrażenie niepotrzebnego. Ale wystarczy to ODRESTAUROWAĆ!

      • 5 1

      • dokladnie

        Jeszcze mozna dodac:
        -budynek NOT-u,
        -wiezowiec Hydrosteru na Szafarni-swietnie zrewaloryzowany i wlaczony w klimat mariny,
        - Alge w Sopocie przy Monciaku.
        Piekne i stylowe projekty modernistyczne, trzeba je eksponowac i sie nimi chwalic...

        • 1 1

    • Wiesiek Prowokator..

      ..wkręca!

      • 3 0

    • Toż to słowa samego Prezydenta z debaty na tokfm

      Kto słuchał, ten słyszał, kto decyduje o tym, jak miasto ma wyglądać.

      • 14 3

  • zaraz zaraz , jak te autą jada na pierwszym zdjęciu? którą stroną ulicy? (7)

    coś tu nie pasuje, proszę o wyjaśnienie

    • 15 19

    • ciemniak

      ciul

      • 0 0

    • (1)

      A sygnalizatory świetlne w którą stronę są ? coś tu jest nie tak

      • 3 5

      • We właściwą.

        • 6 1

    • one stoją głąbie (2)

      • 12 14

      • (1)

        wyrażaj się kulturalniej

        • 14 0

        • One stoją Szanowny Panie głąbie

          • 26 4

    • stoją na parkingu który jest do dzisiaj

      • 12 1

  • Wolne Miasto Gdańsk

    wszystko ładnie i pięknie ale wolę by jednak Gdańsk był wolnym miastem ,mamy wiele możliwości a hołota typu żydowskiego won z Miasta Gdańsk jest nasz a nie żydowski

    • 3 3

  • Z zaspokojoną ciekawością wysłuchałem tego wykładu. O zainteresowaniu tematem świadczyła wypełniona nie tylko sala ale i galeria gdzie zabrakło miejsc. Podziwiam dr Friedricha za bezkompromisową konsekwencję. Wielu młodszym słuchaczom wręcz otworzył oczy i zaszokował swoimi "herezjami". To było świetne.

    • 3 0

  • amatorzy - gawędziarze - wizjonerzy (7)

    Przez 25 lat lansowanym przez media na Naczelnego Architekta Gdańska
    był fizyk A. Januszajtis. Od kilku lat lansuje się kolejny gawędziarz i wizjoner
    - historyk J. Friedrich.

    • 13 37

    • gazeciarzowi w odpowiedzi... (5)

      ..chyba nie wiesz o czym mówił i mówi pan prof. Andrzej Januszajtis. Pan profesor zawsze opowiadał się i opowiada za zachowaniem tego co kiedyś wytworzono , za odbudową o ile to jest możliwe budowli w takim kształcie jak były zbudowane. To , że jest fizykiem nie ma nic do jego opinii na temat Gdańska, Gdańsk jest jego hobby, jest znawcą dziejów Gdańska i to , że jest człowiekiem techniki umożliwia mu inny bardzo racjonalne spojrzenie na to co się dzieje w Gdańsku.Nie jest pan profesor przeciwnikiem nowości, nowych rozwiązań w architekturze ale jest zdecydowanym przeciwnikiem niszczeniu tego co kiedyś zbudowano, przecież to nasza historia..

      • 26 2

      • Pan Januszajtis (3)

        nie jest profesorem tylko docentem...

        • 6 4

        • (2)

          tak masz rację ale czy to jakaś ujma , że nazywa się b. nauczyciela akademickiego profesorem?

          • 6 0

          • Dla zainteresowanego (1)

            zapewne nie.

            • 0 2

            • czy w przypadku Lecha Kaczyńskigo też jesteś tak pryncypialny ?

              • 2 0

      • Co do Januszajtisa, to jest dokładnie tak jak piszesz...

        Jacek Friedrich z kolei jest historykiem sztuki, który architekturę Gdańska zna i ma również bardzo rozsądne spojrzenie na to co dzieje się w Gdańsku. Miałem z nim w trakcie studiów zajęcia i poznałem jego poglądy na wiele spraw, zresztą w większości zgodne z moimi. Podobnie jak prof. Januszajtis jest przeciwnikiem niszczenia tego co kiedyś zbudowano, ale także szpecenia miasta przez nowoczesne koszmarki architektoniczne, które nie pasują do otaczającej je zabudowy, jak np. powstające Forum Radunia czy według mnie okropny projekt zabudowy Wyspy Spichrzów. Jest także przeciwny temu, o czym wspomniano w artykule, czyli oszpecaniu budynków przez reklamy czy malowanie. Nie boi się przy tym mówić tego co myśli o takich, a nie innych posunięciach, przez co niektórym się naraża.

        • 17 2

    • gazeciarzu czerpiesz wiedzę

      chyba tylko z faktu...gdzie tobie do Januszajtisa...
      i jak sie nie podoba wynocha na developerskie osiedle, bez zawijania na Główne Miasto

      • 10 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Dzień Otwarty Proneko

konsultacje, dni otwarte

Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

dni otwarte
Mieszkania Domy
Cena
Gdańsk Jelitkowo
35450 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
23600 zł/m2
Gdynia Orłowo
23000 zł/m2
Gdańsk Sobieszewo
22150 zł/m2
Gdańsk Młode Miasto
21750 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
28850 zł/m2
Gdynia Kamienna Góra
21250 zł/m2
Sopot Kamienny Potok
16550 zł/m2
Sopot Górny Sopot
15550 zł/m2
Gdańsk Przymorze
15150 zł/m2
* na podstawie bazy ofert Trojmiasto.pl

Najczęściej czytane