Nieruchomości
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Dom
Dodaj raport
Dom Architektura i przestrzeń publiczna
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Nietypowe Budowle Trójmiasta. Wieża Bartosa

Ewa Budnik
4 lipca 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Opinie (58)

Wieża Bartosa poza ciekawym położeniem przyciąga także swoim obecnym zastosowaniem - jako ścianka wspinaczkowa.

W cyklu Nietypowe Budowle Trójmiasta prezentujemy tajemniczą wieżę nad Martwą WisłąMapka, która dzisiaj wykorzystywana jest do wspinaczki. W poprzednim odcinku odkryliśmy historię wieży kolejowej widocznej z ul. Janka Wiśniewskiego w Gdyni, a w kolejnym odcinku opowiemy o gmachu przy ul. Morskiej 79 w GdyniMapka.



Wspinaczka po starych budowlach:

Do opisania wieży, po jednej z publikacji w cyklu Nietypowe Budowle, zachęcił nas czytelnik.

- Chętnie dowiedziałbym się więcej o Wieży Bartosa, znajdującej się nad Martwą Wisłą na końcu ulicy Litewskiej, w pobliżu mostu wantowego - napisał do nas pan Paweł.

Najpewniej silos zbożowy



O wczesną historię tego obiektu zapytaliśmy kilku pasjonatów historii z Trójmiasta, miłośników starych fortyfikacji, a także osoby, które historią starych obiektów zajmują się zawodowo. Nikt nie był w stanie udzielić nam informacji o pochodzeniu ostańca nad Martwą Wisłą.

- W dostępnych materiałach źródłowych na pewno nie znajdziecie żadnych informacji - skwitował w końcu Jan Daniluk, historyk, znawca dziejów Gdańska z początków XX wieku, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego.
Krążą różne teorie na temat oryginalnego przeznaczenia tego obiektu. Najczęściej mówi się, że była to wieża do obsługi parowozów - taka sama jak ta, która znajduje się w pobliżu ul. Janka Wiśniewskiego w Gdyni. Jednak nie jest to możliwe, bo w Trójmieście, poza gdyńskim obiektem, nie ma więcej takich wież. Inna teoria, która ze względu na budowę ruiny, zdaje się bliższa prawdzie, mówi, że jest to silos niegdyś wykorzystywany do załadunku materiałów sypkich, najprawdopodobniej zboża.

Wspomnienie Janusza Bartosa



Szczegółowo wyjaśnić możemy jednak, skąd wzięła się współczesna nazwa obiektu: Wieża Bartosa.

- W połowie lat 70. Janusz Bartos był jedną z barwnych postaci trójmiejskiego środowiska wspinaczkowego, mieszkał w tym czasie przy ulicy Długiej, zainteresował się tym obiektem pod kątem wspinaczki i jako pierwszy zaczął tam eksperymentować - opowiada przyjaciel Bartosa, Marek Czachor.
Nasz rozmówca wspomina, że był to wtedy jedyny obiekt w Trójmieście, gdzie można było trenować wspinaczkę hakową z asekuracją dolną, czyli taką, gdzie w trakcie wspinaczki na ścianie przejściowo zawiesza się tzw. "ławeczki", a asekuracja odbywa się analogicznie do rzeczywistej wspinaczki w górach.

- Czasem tam nocowaliśmy, nawet zimą. Robiliśmy tam również ćwiczenia z asekuracji zrzucając z góry stare opony - wspomina Marek Czachor. - To były takie czasy, kiedy podejmowaliśmy wyzwania wspinaczkowe w różnych obiektach; na przykład przez wybite okno wchodziliśmy do zamkniętego wówczas na cztery spusty kościoła św. Jana, żeby wspinać się wewnątrz jego wieży.
3
  • Wspinaczkowe towarzystwo na tzw. brętowskich murkach, druga połowa lat 70. Najwyżej Janusz Bartos, zaraz pod nim Anna Bartos, kuca Mirosław Zalewski.
  • Janusz Bartos około 1977 roku w czasie wspinaczki na tzw. Moście z Łukami (został rozebrany w czasie budowy linii PKM).
  • Lata 70. Pierwsze wspinaczki na Wieży Bartosa. Na zdjęciu Marek Czachor, zdjęcie robi Janusz Bartos.

Wspinaczkowe towarzystwo na tzw. brętowskich murkach, druga połowa lat 70. Najwyżej Janusz Bartos, zaraz pod nim Anna Bartos, kuca Mirosław Zalewski.

fot. archiwum pywatne Marka Czachora


Trzon tego środowiska wspinaczkowego tworzyli w tych czasach Ryszard Dorosz, Leszek Piechowicz, Marek Czachor i Janusz Bartos, ale to właśnie Bartos był liderem, który stale realizował nowe pomysły. Z jego inicjatywy na terenie obecnego AWFiS powstała nawet sztuczna ścianka wspinaczkowa - dzisiaj już ona nie istnieje, podobnie jak upamiętniająca Janusza Bartosa tablica pamiątkowa. Przez władze PRL-u ówcześni członkowie klubu wspinaczkowego podejrzewani byli o plan założenia bojówki antysocjalistycznej, planującej działania terrorystyczne, o czym świadczy wpis na temat Janusza Bartosa w biuletynie informacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej.

Janusz Bartos umarł we wrześniu 2000 roku, w górach, podczas wspinaczki Filarem Dulfera na Cima Grande di Lavaredo w Dolomitach.

Miejsce treningów wspinaczkowych



- Po tym jak Janusz Bartos odkrył wieżę dla wspinaczki, przez jakiś czas nie była ona wykorzystywana do tego celu, ale teraz klubowicze młodszego pokolenia, od około dziesięciu lat, wykorzystują wieżę do treningów wspinaczkowych - opowiada jeden ze wspinaczy z trójmiejskiego środowiska wspinaczkowego. - Wspinamy się tam drytoolowo, a więc zimowo z wykorzystaniem raków i czekanów, bo rysy w murach, które tam są, świetnie imitują naturalne pęknięcia w skałach. Oczywiście rzeźba na tych murach świetnie nadaje się także do trenowania wspinaczki klasycznej.
Na Wieży Bartosa znajduje się około 10 dróg wspinaczkowych, które są ubezpieczone, usunięte zostały stamtąd także żelbetowe elementy, które ewentualnie mogłyby zagrażać bezpieczeństwu.

Wieża Bartosa jako punkt widokowy


Kilka dni po publikacji artykułu Marcin Olczak, absolwent Wydziału Architektury PG, przesłał redakcji opracowany przez siebie projekt koncepcyjny podniesienia wieży celem stworzenia na niej punktu widokowego.

- Temat projektu został wybrany ze względu, na specyficzne walory obiektu. Widziany z daleka stanowi doskonały punkt orientacyjny dla płynących Martwą Wisłą. Jego "mroczny" charakter, połączony z otoczeniem opuszczonych ogródków działkowych, niezwykle pobudza wyobraźnię. Co więcej jest to najwyższy w Trójmieście, naturalny, obiekt wspinaczkowy, ochrzczony imieniem wybitnej postaci tej dyscypliny sportu - napisał pan Marcin wspominając swoja pracę z czasów studiów. - Ideą projektu jest konserwacja istniejącej struktury i podniesienie jej o punkt widokowy. Umożliwi to korzystanie z wieży ogółowi społeczeństwa, zwiększając dodatkowo jej walory dla wspinaczy, poprzez dodanie wysokości. Projekt zakłada zachowanie "klimatu" wieży. Dobudowana część zostanie wykonana z "zardzewiałej" blachy, aby dopasować się do żelbetowej, naznaczonej czasem, części obiektu.
Projekt przewidywał także koncepcję zagospodarowania terenów wokół wieży jako że teren ten, ze względu na położenie nad wodą, ma szansę stać się dużym terenem sportowo-rekreacyjnym, a bliskość centrum miasta daje zaś możliwość zbudowania atrakcyjnej dzielnicy mieszkaniowej.

3
  • Wizualizacja koncepcyjna. Wieża nadal służyć miałaby wspinaczce, jednak zyskałaby cechy wieży widokowej.
  • Przekrój. Projekty schodów są jedynie koncepcją, którą należy wcześniej skonsultować z profesjonalnymi wspinaczami.
  • Przekrój. Schody kręcone mają umożliwić swobodny zjazd na linach wewnątrz obiektu.

Wizualizacja koncepcyjna. Wieża nadal służyć miałaby wspinaczce, jednak zyskałaby cechy wieży widokowej.

wiz. Marcin Olczak

Miejsca

Zobacz także

Nietypowe Budowle Trójmiasta (36)

Opinie (58) ponad 10 zablokowanych

  • 2020-07-04 21:57

    I nadal nie wiemy do czego sluzyla wieza

    3 lata

    • 4 5

  • 2020-07-04 15:23

    Fajna wieża.. Kiedyś widziałem jak, ludzie się na niej wspinali (3)

    Dobrze ja widać, z mojej dzielnicy.. jest tylko po drugiej stronie, Wisły..;)

    Chłopak z Gdańska przeróbki

    3 lata

    • 18 3

    • 2020-07-04 20:22

      (1)

      A to ten '' gangster '', który siedzi tylko w domu i obserwuje Martwą Wisłę... no i oczywiście komentuje na trójmiasto.pl

      3 lata

      • 1 5

      • 2020-07-04 21:02

        pisałem że widać z mojej dzielnicy.. a nie okna...

        Nie potrafisz nawet przeczytać krótkiego komentarza ze zrozumieniem. ; D po co się odzywasz, nudzi się to do, spania.

        Chłopak z Gdańska przeróbki

        3 lata

        • 3 2

    • 2020-07-04 15:46

      Do niedawna.. obok wieży był duży zatopiony statek..

      Który wystawal, ponad tafle wody.. ale ok dwa lata temu .. został wyciągnięty w częściach i trafił na złom...

      Chłopak z Gdańska przeróbki

      3 lata

      • 11 1

  • 2020-07-04 15:25

    Ankieta (4)

    Brakuje pozycji: nie ogarniam czemu ludziska włażą to tu to w górach czekając aż d*pnie na dół i będzie the end

    Ikar

    3 lata

    • 25 25

    • 2020-07-04 15:34

      "Wieża" to tak naprawdę służyła jako drzwig... do rozładunku Łodzi.. statków (1)

      Które tam cumowaly. Ciekawostką jest a właściwie był wrak starego Statku który był zatopiony zaraz obok Wieży.. wystawal sporo nad tafle wody .. i było go doskonale widać.. był tam przez wiele lat .. ale ok dwa lata temu został wyciągnięty w kawałkach.. i oddany na złom.. taka to historia.;)

      Chłopak z Gdańska przeróbki

      3 lata

      • 9 3

      • 2020-07-04 20:40

        Wieża to wielki odkurzacz i zbiornik do trocin z wielkiego przedwojennego tartaku...

        Regionalista

        3 lata

        • 3 1

    • 2020-07-04 20:03

      Równie dobrze możesz iść chodnikiem i wjedzie w Ciebie samochód i będzie the end. Każdy przeżywa swoje życie na swój sposób. Jedni czerpią przyjemność ze wspinaczki inni z grzania d*py na kanapie

      3 lata

      • 8 2

    • 2020-07-04 16:28

      Obecnie to i tak więcej wspinaczy ginie w wypadkach samochodowych niż nam ścianach. Ty widać zazdrościsz im że potrafią coś więcej niż normalny człowiek. Smutne...

      3 lata

      • 6 8

  • 2020-07-04 17:46

    Wieża Bartosa

    Przed wojną był tam duży tartak,drewno spławiano Wisla . Wieża sluzyla jako magazyn trocin które ładowano na wagony.

    3 lata

    • 17 0

  • 2020-07-04 17:08

    A mnie,,,,

    obiło się o uszy iż owa wieża służyła do wytwarzania tarcicy
    ,,,,

    Tapir

    3 lata

    • 6 0

  • 2020-07-04 16:52

    Nietypowe Budowle Trójmiasta. Wieża Bartosa.

    Fajny cykl, ciekawy artykuł, fajna autorka. Dziękuję.

    kazikc

    3 lata

    • 18 3

  • 2020-07-04 15:06

    I znów zero treści, same anegdoty albo przypuszczenia. (1)

    Tylko filmik z drona. Po co ten artykuł?

    Janusz Ch.

    3 lata

    • 48 63

    • 2020-07-04 15:24

      Po to

      Wszystko czytasz czy wybierasz ? I co ten filmik, ok ? Może być czy też źle ? Napisz co można i przede wszystkim jak można pisać, to tak będą pisali.

      Jozef K

      3 lata

      • 9 17

  • 2020-07-04 15:01

    Fajny cykl :)

    Jacek99

    3 lata

    • 47 3

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Mapa inwestycji

barometr

Mapa inwestycji

Najnowsze

więcej (36)

Wydarzenia

Dzień Otwarty Proneko Dzień Otwarty Proneko

Dzień Otwarty Proneko

konsultacje, dni otwarte
maj 11
sobota, g. 10:00 - 15:00
Gdańsk
Wstęp wolny
Dzień otwarty osiedla Novum Rumia Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

dni otwarte
maj 18
sobota, g. 9:00 -15:00
Rumia
Wstęp wolny
więcej (5)

Ogłoszenia.trojmiasto.pl

osiedle lesoki - premiera - segment skrajny
Osiedle lesoki - premiera - segment skrajny 599 000 zł
Bojano
5 pokoi 93.43 m2
Energooszczędny dom wolnostojący przy lesie
Energooszczędny dom wolnostojący przy lesie 999 000 zł
Łęczyce, Chmieleniec
4 pokoje 170 m2
Dom Szeregowy - Borkowo (11A)
Dom Szeregowy - Borkowo (11A) 729 000 zł
Borkowo
4 pokoje 92.24 m2
więcej

TV Filmy

3005

Szybka akcja i graffiti znika (5)

więcej (903)

Barometr cen

Sprawdź
Mieszkania Domy
Cena
Gdańsk Jelitkowo
35450 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
23600 zł/m2
Gdynia Orłowo
23000 zł/m2
Gdańsk Sobieszewo
22150 zł/m2
Sopot Wyścigi / Karlikowo
21950 zł/m2
Gdańsk Młode Miasto
21750 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
28850 zł/m2
Gdynia Kamienna Góra
21250 zł/m2
Sopot Kamienny Potok
16550 zł/m2
Sopot Górny Sopot
15550 zł/m2
Sopot Wyścigi / Karlikowo
15300 zł/m2
Gdańsk Przymorze
15150 zł/m2
* na podstawie bazy ofert Trojmiasto.pl

Najczęściej czytane