• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Pytanie do prawnika. Odszkodowanie od pośrednika nieruchomości

(oprac. EBu)
1 listopada 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Przy zakupie nieruchomości trzeba wziąć pod lupę jej stan techniczny, prawny, finansowy. Umowa z pośrednikiem określa, czy należy to do jego obowiązków. Przy zakupie nieruchomości trzeba wziąć pod lupę jej stan techniczny, prawny, finansowy. Umowa z pośrednikiem określa, czy należy to do jego obowiązków.

Umowa z pośrednikiem nieruchomości powinna szczegółowo określać jakie są jego obowiązki względem klienta, również te dotyczące sprawdzenia stanu prawnego nieruchomości. Jeżeli nie wywiąże się on z umowy, a klient poniesie straty związane z zakupem nieruchomości, daje to podstawy do dochodzenia o naprawienie szkody, czyli na przykład pokrycie poniesionych strat.



Czy jesteś zadowolony z usług pośredników nieruchomości?

Takie straty poniósł nasz czytelnik, ale nie wie czego i na jakiej podstawie może domagać się od pośrednika nieruchomości, który przeprowadzał transakcję.

- Czy istnieje podstawa prawna do uzyskania odszkodowania od agenta nieruchomości, który sprzedał nam mieszkanie zatajając przy tym fakt, że budynek nie ma odbioru, czyli pozwolenia na użytkowanie. Okazało się, że dopiero został zatwierdzony nowy projekt budynku, a inwestor musi jeszcze uzyskać pozwolenie na użytkowanie - napisał do redakcji nasz czytelnik.

Odpowiada Paweł Galiński, radca prawny i partner w GKLAW Galiński & Kleina Kancelaria Radców Prawnych




W pierwszej kolejności wskazać należy, że od 2014 roku zawód pośrednika w obrocie nieruchomościami nie jest już regulowany, co oznacza że taka osoba nie musi legitymować się licencją potwierdzającą jej kwalifikacje. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.), pośrednik w obrocie nieruchomościami to przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. W praktyce więc pośrednikiem w sprzedaży nieruchomości może być każda osoba.

Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami polega na odpłatnym wykonywaniu czynności zmierzających do zawarcia przez inne osoby m.in. umów nabycia praw do nieruchomości. Szczegółowy zakres czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, a więc konkretne obowiązki pośrednika względem jego klienta, określa umowa pośrednictwa. Umowa ta wymaga formy pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności. Powinna ona zawierać m.in. dokładne określenie rodzaju poszukiwanej przez klienta nieruchomości oraz czynności, jakich klient oczekuje (sprawdzenia stanu prawnego mieszkania, pomocy w trakcie uzyskiwania kredytu, itp.).

Jeżeli w wyniku zaniedbań pośrednika klient poniesie szkodę, odpowiedzialność pośrednika będzie się opierała na nienależytym wykonaniu umowy. Zgodnie z art. 471 k.c. "dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi".

Zgodnie z przywołanym powyżej przepisem, przesłankami odpowiedzialności kontraktowej są:
  • niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika,
  • powstanie szkody po stronie wierzyciela,
  • istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania przez dłużnika a zaistniałą po stronie wierzyciela szkodą.

Dodatkowo przepis ten wprowadza domniemanie, iż przesłanki odpowiedzialności wystąpiły.

Zatem dłużnik (w omawianym przypadku: pośrednik), aby się zwolnić z odpowiedzialności, musi obalić to domniemanie i wykazać, że nienależyte wykonanie lub niewykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, bądź przy wykonaniu zobowiązania dołożył należytej staranności. Oznacza to, że to na pośredniku (pozwanym w trakcie procesu sądowego) spoczywałoby udowodnienie, że prawidłowo wykonał swoje obowiązki lub że nienależyte wykonanie przez niego zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez czytelnika nie wynika, jakie były obowiązki pośrednika. Jeżeli umowa z pośrednikiem przewidywała, że to np. klient miał obowiązek sprawdzenia przydatności dla siebie przedmiotu transakcji, a pośrednik nie był zobowiązany do zweryfikowania przedmiotu transakcji pod względem prawnym, to brak jest możliwości przypisania pośrednikowi odpowiedzialności za opisaną przez czytelnika sytuację.

Przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18.10.2018 r. (sygn. akt: V ACa 1226/17) stwierdził, że "skoro z umowy wynika, że to powód zobowiązał się do sprawdzenia przydatności dla siebie przedmiotu transakcji, to decyzja o tym, czy lokal spełnia oczekiwania powoda, należała do powoda i to na nim spoczywał obowiązek zbadania pod tym kątem nieruchomości i oceny jej stanu prawnego, czego powód wyraźnie zaniechał". Stąd też ocena zasadności dochodzenia ewentualnego roszczenia zależeć będzie każdorazowo od konkretnego stanu faktycznego.

Natomiast jeżeli w przypadku opisanym przez czytelnika pośrednik zobowiązał się w umowie do sprawdzenia stanu prawnego nieruchomości, gdyby doszło do procesu sądowego, będzie musiał liczyć się z koniecznością naprawienia szkody, którą z tego tytułu poniósł klient. Będą to zatem wszelkie koszty, które zostały poniesione z uwagi na konkretne zaniedbanie ze strony pośrednika, jeżeli pozostają one w związku przyczynowo-skutkowym z niewłaściwym wykonaniem przez niego obowiązków.

Z mojej praktyki zawodowej wynika, że tego typu sprawy dość często trafiają na wokandę sądową. Przykładowo, ww wyroku z 06.06.2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn. akt: XXV C 1472/15) stwierdził, że skoro umowa zawarta z klientem nie sprowadzała zobowiązań pośrednika wyłącznie do skojarzenia klienta ze sprzedawcą, lecz obejmowała także przekazanie szczegółowej informacji na temat stanu prawnego prezentowanej nieruchomości oraz doradztwo w zakresie wyboru najkorzystniejszej z punktu widzenia oczekiwań klienta i najbezpieczniejszej dla niego inwestycji, to zobowiązany był do poinformowania klientki o złej kondycji finansowej dewelopera. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że zarówno w świetle umowy pośrednictwa, jak i przepisów prawa, profesjonalny pośrednik w obrocie nieruchomościami jako przedsiębiorca był zobowiązany względem klienta (jako konsumenta) do jasnego przekazania wszystkich posiadanych informacji dotyczących oferowanej nieruchomości i jej stanu prawnego. W związku z tym sąd uznał, że klient poniósł szkodę w kwocie stanowiącej cenę sprzedaży nieruchomości, a obowiązek jej naprawienia spoczywa na pośredniku.

Dodatkowo, w wyroku z dnia 15.02.2016 r. Sąd Rejonowy w Gdyni (sygn. akt: I 1 C 672/15) stwierdził, że pośrednik ma obowiązek naprawienia szkody z powodu nabycia przez jego klientów działki bez dostępu do drogi publicznej, na którą składały się takie koszty jak wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej, opłaty za uzyskanie niezbędnych dokumentów, czy też wynagrodzenie dla prawnika za prowadzenie sprawy. Sposób naprawienia szkody przez pośrednika wynikać więc będzie z okoliczności faktycznych konkretnej sprawy.

Jednocześnie należy podkreślić, że pośrednik w obrocie nieruchomościami podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami. Jeżeli pośrednik wykonuje czynności przy pomocy innych osób, działających pod jego nadzorem, podlega on również ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działaniem tych osób (np. za szkody spowodowane przez pracownika biura nieruchomości niebędącego pośrednikiem). Obowiązek ubezpieczenia OC powstaje nie później niż w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania czynności w związku z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami.

Szczegółowe informacje na temat ubezpieczenia OC pośredników w obrocie nieruchomościami zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.04.2019 r. Ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie szkody bez możliwości umownego ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Ubezpieczeniem tym jest objęta odpowiedzialność za szkody wyrządzone zarówno poprzez działanie, jak i zaniechanie pośrednika w okresie ubezpieczenia, w związku z wykonywaniem obowiązków pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Zgodnie z tym rozporządzeniem, minimalna suma gwarancyjna obowiązkowego OC dla pośrednika nieruchomości wynosi 25.000,00 euro.

Co istotne, kopia polisy aktualnej na dzień zawarcia umowy pośrednictwa powinna stanowić załącznik do tej umowy. Jest to wymóg wynikający z regulacji prawnych zawartych w u.g.n. Pośrednik ma również obowiązek niezwłocznego poinformowania klienta o wszelkich zmianach danych zawartych w dokumencie ubezpieczenia, jak również o ewentualnym zawarciu nowej umowy ubezpieczenia, wraz z przekazaniem kopii nowej polisy.

Niedopełnienie obowiązku dołączenia do umowy kopii dokumentu ubezpieczenia uprawnia drugą stronę umowy do wezwania pośrednika do udokumentowania ochrony ubezpieczeniowej w ciągu 7 dni od daty dostarczenia pisemnego wezwania. Po bezskutecznym upływie tego terminu, można wypowiedzieć umowę pośrednictwa ze skutkiem natychmiastowym.

Z kolei osoba prowadząca działalność gospodarczą z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomościami bez spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC podlega karze pieniężnej. Wysokość kary może wynosić od dwukrotności do pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, w którym stwierdzono naruszenie, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące procedury zakupu lub najmu nieruchomości? Nie wiesz jak postąpić w sporze z deweloperem lub pośrednikiem? Jak się rozliczyć z Urzędem Skarbowym? Prześlij swoje pytania mailem: prawniknieruchomosci@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisach Praca oraz Dom i Nieruchomości portalu Trojmiasto.pl

Galiński & Kleina Kancelarie Radców Prawnych(oprac. EBu)

Miejsca

Opinie (100) 2 zablokowane

  • Zacznijmy od tego, (4)

    że bez umowy, lub z nieważną umową np. na 1zl nie jest się klientem pośrednika. Nie ma wtedy żadnej odpowiedzialności. Dlatego unikajcie biur 0% lub jak sprzedajecie podpisujcie zawsze umowy, bo one maja takich bezumownych w d*pie i nic od nich nie da się uzyskać jak coś spieprzą.

    • 26 5

    • Posrednik posrednikowi nierowny (3)

      Wspolpracujac z posrednikiem po deregulacji niestety mozemy miec do czynienia z kims kto zawodowi oddaje sie w 100 procentach i z "siurem" co mysli ze to latwa szybka kasa i wiedzy niestety zero.
      Druga strona medalu, ze duze biura tzw. molochy zepsuly rynek nie biorac prowizji. Polak Janusz pojdzie tylko tam, gdzie prowizji nie zaplaci, zaoszczedzi 5 tys, a pozniej lament.
      Prowizja przy kosztach zakupu nie jest wielka, a warto zaplacic dobremu posrednikowi, ktory zalatwi wszystko i pewnie

      • 8 9

      • A co zrobi pośrednik

        czego nie może zrobić w miarę ogarnięty człowiek? Wszystko jest w Księdze Wieczystej. Umowę podpisuje się u notariusza. Każdy powinien wiedzieć jakich dokumentów wymagać od sprzedającego. Pośrednik przylepia się jak g*wno do buta gdzie tylko zobaczy pieniądze.

        • 1 1

      • buahaha (1)

        Prowizja przy zakupie to przeszło 10 000 PLN + VAT - no rzeczywiście kwota niewielka. A co z tego mamy? Jak widać nic. Nieruchomość z wadą prawną, a pośrednik jak się okazuje nie ponosi żadnej odpowiedzialności, Więc za co ja płacę tyle pieniędzy?

        • 19 2

        • Watpie ze to byl posrednik

          To osoba udajaca posrednika, poza tym notariusz tez jest od sr*wdzenia historii prawnej .. jak dla mnie dziwna sprawa

          • 5 0

  • Hieny

    Nic więcej. Kupczą cudzą własnością, nic nie wytwarzają tylko dane w formularzu zmieniają. Dbanie o obie strony... Dobre sobie. Wysysanie kasy z obu stron. Jak ktoś ma trochę oleju w głowie to sam da radę sprzedać bez % dla pośrednika. I tak to się u notariusza przecież załatwia. Jak agent Home Brokera zaśpiewał mi 12 tysi za pośrednictwo z ogłoszenia które SAM znalazłem to podziękowałem. Mieszkanie przeszło koło nosa. g**da jeszcze wymusiła podpisanie takiej umowy po umowie przedwstępnej stosując psychologiczne techniki. (Mój błąd, było trzeba wysłać go na drzewo. Człowiek się uczy całe życie, zwłaszcza przy kupnie pierwszego mieszkania). Właściciele nie mieli pojęcia że gra na dwa fronty. Moralne dno i 10 metrów mułu. Oczywiście Home Broker nie raczył odpowiedzieć na pismo z pytaniem czy takie zagrywki to u nich norma. Jak widzę tych agencików w garniturkach w kratę i lakierkach to wymiotować mi się chce.

    • 12 1

  • W pierwszej kolejności. Wskazać należy. Cytat z wyroku. Kwintesencja porady dla zwykłego człowieka. Och koledzy...

    • 0 1

  • Niestety nie mogę nic dobrego napisać na temat pośredników nieruchomości (1)

    i nadal dziwi mnie, że ludzie korzystają z ich usług, gdzie praca pośrednika ogranicza się do dodania ogłoszenia na portalu. Biorą prowizje od obu stron (kupującego i sprzedającego, wynajmującego i najmującego), nie ponoszą odpowiedzialności, ich znajomość prawa jest zerowa..."jak lokator przestanie panu płacić, to wystarczy wymienić zamki", "umowa u notariusza pana chroni" itp. bzdury. Dodatkowo, co jest teraz nagminne namawiają najemców na roczne umowy (co niby ma być dla nich korzystne), następnie po 11 miesiącach dzwonią do najemcy i proponują nowy lokal, właściciel znów szuka nowego klienta i tu na ratunek przychodzi pośrednik, proponując nowego najemcę, oczywiście kolejna prowizja, w ten sposób jest ruch w biznesie pośrednictwa, kosztem właścicieli lokali i najemców. Nie szanują naszego czasu, wprowadzają w błąd, i są kompletnymi nierobami, pasożytującymi na ciężkiej pracy innych!!

    • 21 4

    • Hmmm.

      Praca mechanika to przykręcanie śrub, lekarza to wypisanie recepty, informatyka to napisanie kilku linijek na komputerze, nauczyciela to pisanie po tablicy... Mogę tak długo. Po prostu nie macie pojęcia, że jest to praca czasem po 12 h na dobę. Wiszenie na telefonie i rozmowa z ludźmi którzy chcą zainwestować swoje oszczedności życia. Kimkolwiek nie jesteś zastanów się, jak twoja praca wygląda z zewnątrz i ilu rzeczy osoby z zewnątrz nie widzą.

      • 2 4

  • Pogoniłem panienkę z biura jak się okazało, że chcą grać na 2 fronty (7)

    Szukałem kogoś kto ogarnie marketing i przez to wyśrubuje mi cenę sprzedaży, żadna inna usługa typu te bzdety jak sprawdzenie niewiadomo czego itp mnie nie interesowały. Byłem zdecydowany do momentu kiedy nie podesłala umowy, z której wynikało, że za usługę, za którą ja miałem płacić chcieli skasować potencjalnego zainteresowanego tylko za to, że znajdzie ich ogłoszenie (czyli za coś co ja miałem płacić). Oczywiście zaczęła ściemniać, że dba o interes dwóch stron itp. Ciekawe w jaki sposób skoro sprzedający chce dostać jak najwięcej a kupujący zapłacić jak najmniej. Pogoniłem i 3 tygodnie później sprzedałem sam bez zachłannego pasożyta.

    • 41 9

    • Dla mnie to jakas paranoja to korzystanie z posrednictwa. Gdyby brali na siebie 100% formalności

      czyli poprowadzili za rączke przy podpisywaniu umowy, formalności u notariusza w urzędach itp, brali na siebie odpowiedzialność za strony transakcji, aby nie trafić na oszustów to rozumiem, zapłacić. Ale za to, ze wstawią fotki albo zaprowadzą pod adres i pokażą które mieszkanie jest do sprzedaży ? buahahahaha. wtf??

      • 2 0

    • wyśrubuje cenę sprzedaży :))) (2)

      • 8 0

      • (1)

        nawet jesli okiem właściciela wyśrubuje się cenę sprzedaży, to jest ona na pewno niższa niż po doliczeniu kosztów obsługi pośrednika - średnio 20 - 30 tyś. Dziwię się ludziom, którzy sprzedają z pośrednikiem lub kupują. To jawne wykorzystanie, a w niczym nie pomagają.

        • 8 0

        • zgoda

          pośrednikom dziękujemy, nie są potrzebni

          • 3 1

    • też to przechodziłem (2)

      unikać takich cwaniaków co chcą brać forsę od dwóch stron, to strasznie zniechęca potencjalnych kupujących

      • 15 0

      • zazwyczaj biorą od dwóch stron a na koniec się wypną - prawda Panie Dawdzie z Property.

        • 5 0

      • Uczciwy pośrednik

        nigdy nie powinien brać kasy z dwóch stron. Odkąd zawód został otwarty przybyło oszustów.

        • 4 0

  • po co dwóch pośredników, nie wystraczy jeden? - notariusz

    kwestie zabezpieczenia transakcji to zadanie notariusza

    • 15 4

  • Lokum (3)

    Lokum bez okien czy też komórki 15 metrowe w starych wieżowcach na pomorzu za 200 tysięcy. Branża nieruchomości jest w ostatnich latach bardzo wesoła.

    • 16 2

    • koniec naganiania (2)

      banieczka pękła i coraz szybciej schodzi powietrze, za 15 m bez okien to co najwyżej możesz komuś dopłacić żeby trzymał tam rower i trochę narzędzi

      • 2 5

      • Oferty (1)

        Takie wiszą oferty na portalach ogłoszeniowych. Nie wiadomo czy śmiać się czy płakać. Szkoda młodych ludzi. Jak nie masz pół miliona to nie ma na Pomorzu czego szukać.

        • 8 0

        • ceny ofertowe to rodzaj żartu czy happeningu

          ceny transakcyjne się liczą a te są znacznie niższe a będą jeszcze niższe

          • 1 5

  • Wniedlugim czasie ceny mieszkań się ustabilizują (1)

    A ceny starych domów spadną, chyba że sprzedający wyburzy dom bo tu nie o dom chodzi a o grunt. Ceny gruntów będą rosły bo ziemi się nie da wyprodukować a mieszkania kupować będą tylko ci co nie radzą sobie z uniezależnieniem od bliskości centrów miast. Pandemia pokazała co jest nam niezbędne: przestrzeń - zarówno ta domowa jak i przyrodnicza. Blokowiska są skupiskiem depresyjnych i wiecznie niezadowolonych ludzi i za co tyle płacić????

    • 10 15

    • tak

      drugi lockdown, jeden z najwiekszych kryzysów gospodarczych na horyzoncie a ceny nieruchomości się ustabilizują :))) jedyne co się może ustabilizować to wysoka i długotrwała dynamika spadków

      • 6 2

  • Nie rozumiem tego hejtu na kupujących lokale - bez względu na lokalizację. (2)

    To jest handel. Najstarszy zawód świata. Jeśli klient jest w stanie zapłacić 10k/m2 na osiedlu "v" zamiast "w" to oznacza to ni mniej ni więcej, że przedmiot ten jest tyle warty.
    Deweloperzy rozdmuchali tę bańkę, a prywaciarze w ślad za nimi poszli. I niestety nic nie wskazuje na to, ażeby ta bańka pękła. Nawiasem mówiąc miała już pęknąć 5-6 lat temu.
    Niestety teraz w Gdańsku i okolicach mieszkań poniżej 6k/m2 po prostu nie ma.
    A co do tematu artykułu - jeśli w umowie z pośrednikiem nie było wzmianki, że to pośrednik ma sprawdzić kwestie prawne itp. to wina leży po stronie kupującego. Tylko z drugiej strony na co komu taki pośrednik, który jest od skojarzenia dwóch stron? Albo pośrednik od A do Z, albo dyletant.

    • 29 4

    • oczywiście, że bańka pękła

      ceny lecą w dół, ale najlepsze w przyszłym roku

      • 3 3

    • jak nie peka?

      napisz do dewelopera z zapytaniem gwarantuje ci na dzien dobry 10% upustu.mieszkania juz leca w dol.polityka bankow ceny mieszkan od przyszlego roku zarejestrowanie wynajmu.no i wig-nieruchomosci leci na pysk.co nie zwiastuje juz podwyzek a obnizki.rambo

      • 3 5

  • Generalnie, poza sytuacjami losowymi (2)

    korzystanie z pośrednictwa to strzał w swoje kolano.

    • 37 10

    • Space Neruchomoci

      Space nieruxhomosci.. totalna porażka nie polecam jeżeli chcecie stracić kasę

      • 5 1

    • Popieram

      Najgorszy pośrednik nieruchomości Bocian

      • 4 1

2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Dzień Otwarty Proneko

konsultacje, dni otwarte

Dzień otwarty osiedla Novum Rumia

dni otwarte
Mieszkania Domy
Cena
Gdańsk Jelitkowo
35450 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
23600 zł/m2
Gdynia Orłowo
23000 zł/m2
Gdańsk Sobieszewo
22150 zł/m2
Gdańsk Młode Miasto
21750 zł/m2
Sopot Dolny Sopot
28850 zł/m2
Gdynia Kamienna Góra
21250 zł/m2
Sopot Kamienny Potok
16550 zł/m2
Sopot Górny Sopot
15550 zł/m2
Gdańsk Przymorze
15150 zł/m2
* na podstawie bazy ofert Trojmiasto.pl

Najczęściej czytane