Na mocy podpisanej przez Prezydenta RP ustawy od początku 2019 roku użytkowanie wieczyste działek zabudowanych budynkami mieszkalnymi zamieni się we własność lub współwłasność. Jednak nie za darmo - grunt spłacać będzie można przez 20 lat lub, jeśli należy on do Skarbu Państwa, kupić od razu nawet z 60-proc. bonifikatą.
stoi na gruncie w użytkowaniu wieczystym
45%
należy do spółdzielni mieszkaniowej
15%
nie wiem, jaka jest forma jej własności
8%
Użytkowanie wieczyste to jedno z trzech rodzajów praw rzeczowych w Polsce. Dwa pozostałe to własność i ograniczone prawo rzeczowe (czyli na przykład spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu). Użytkowanie wieczyste zostało wprowadzone w 1961 r. ustawą o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, bo według panujących w PRL zasad, grunty w miastach powinny być własnością państwa. Właścicielem gruntu, który oddaje go w użytkowanie wieczyste może być zatem jedynie Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) lub związek jednostek samorządu terytorialnego. Użytkownik wieczysty ma w zasadzie takie same prawa jak właściciel, tyle że przez okres nie dłuższy niż 99 lat. Po tym czasie umowa użytkowania wieczystego powinna być przedłużona, chyba że właściciel nie może tego zrobić ze względu na ważny interes społeczny. Czym dokładnie jest "ważny interes społeczny" nie zostało zdefiniowane.
Tylko dla właścicieli nieruchomości mieszkalnych
Ze względu na konstrukcję prawa użytkowania wieczystego od wielu lat toczy się dyskusja nad jego likwidacją, chociaż w różnych formach występuje ona w innych państwach europejskich. Ostatecznie z początkiem 2019 roku ma wejść w życie
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów. Jak sama nazwa wskazuje, likwidacja użytkowania wieczystego dotyczyła będzie tylko gruntów, na których stoją budynki mieszkalne. Użytkowanie wieczyste nadal będzie stosowane do działek wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe.
- Ministerstwo Rozwoju pracuje nad rozwiązaniem mającym doprowadzić do całkowitej likwidacji użytkowania, jednak proces ten zostanie przeprowadzony w przyszłości - podkreśla Marcin Krasoń, analityk z firmy Home Broker. Po 1 stycznia 2019 roku,
z mocy prawa, każdy korzystający z użytkowania wieczystego stanie się właścicielem działki, pod warunkiem, że jest ona wykorzystana na cele mieszkaniowe. Stanie się to automatycznie, od użytkowników nie jest wymagana żadna zgoda. Dobrą wiadomością jest, że przekształcenie dotyczyć także części lokali usługowych, co do tej pory było dla wielu wspólnot przeszkodą w przeprowadzeniu przekształcenia.
- Operacja będzie dotyczyć gruntów zabudowanych zarówno wyłącznie mieszkaniami, jak i mieszkaniami wraz z przynależnymi lokalami usługowymi. Przekształceniem objęte zostaną przykładowo sklepy lub punkty usługowe na parterze budynku mieszkalnego, bądź na przykład garaże. Właściciele tych punktów skorzystają z ustawy niejako przy okazji przekształcenia gruntu pod całym budynkiem. Warunkiem jest, by co najmniej połowę lokali stanowiły lokale mieszkalne. Na działce mogą też być garaże czy budynki gospodarcze pod warunkiem, że służą mieszkańcom - wyjaśnia Marcin Krasoń. Potwierdza to
Helena Skrzypek, naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami w sopockim magistracie:
- Z treści niepublikowanej dotąd ustawy wynika, że przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie między innymi budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub budynkami wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę lokali stanowią lokale mieszkalne - wyjaśnia. - Wynika z tego, że jeżeli w danym budynku są lokale użytkowe i suma udziałów przynależnych do tychże lokali w prawie użytkowania wieczystego gruntu nie przekracza 50 procent to przekształcenie je obejmie. Ta zasada wynika również z aktualnie obowiązujących przepisów.Czytaj także: jak kupować mieszkanie, żeby w przyszłości zyskało na wartościWażne jest jednak, że
zmiana w księdze wieczystej nieruchomości nie odbędzie się automatycznie.
- Przed dokonaniem wpisu nowy właściciel w pierwszej kolejności będzie musiał uzyskać zaświadczenie potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności gruntu. Wyda je starosta bądź wójt, burmistrz czy też prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa - w zależności od tego, kto był właścicielem użytkowanego gruntu. Zaświadczenie wydawane będzie z urzędu w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia - zaznacza Piotr Zwoliński, dyrektor zarządzający w Biurze Nieruchomości Pepper House. - Jeżeli komuś będzie zależało na szybszym jego wydaniu, będzie musiał wystąpić ze stosownym wnioskiem oraz uiścić opłatę skarbową w wysokości 50 zł. W takim przypadku organ na wydanie zaświadczenia będzie miał cztery miesiące. Instytucja, która wystawi zaświadczenie, przekaże je do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla danej nieruchomości w terminie 14 dni od wydania. Sąd z urzędu dokona wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych.
Nie za darmo
Samorządy, dla których wpływy z tytułu opłaty za wieczyste użytkowanie są znaczącą pozycją w budżecie, obawiały się wprowadzenia prawa, które masowo zlikwiduje tą formę własności. Ta obawa została odsunięta na najbliższe 20 lat. Zgodnie z nową ustawą byli użytkownicy wieczyści, a po 1 stycznia właściciele,
przez 20 lat uiszczać będą opłatę przekształceniową.- Roczna opłata przekszałceniowa wynosić będzie tyle, ile kosztowało użytkowanie wieczyste na dzień 1 stycznia 2019 r. Opłatę trzeba będzie wnosić przez 20 lat, przy czym nie będzie ona mogła skokowo wzrosnąć w związku z aktualizacją wartości gruntu - uspokaja Marcin Krasoń. - Zdarzało się, że jeśli aktualizacji wartości gruntu nie dokonywano przez wiele lat, to po jej przeprowadzeniu opłata z tytułu użytkowania wieczystego wzrastała nawet kilkukrotnie. Tymczasem uiszczana przez 20 lat roczna opłata za przekształcenie ma być równa wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste z 1 stycznia 2019 r., a jej wysokość będzie mogła być waloryzowana jedynie o wskaźnik zmian cen nieruchomości publikowany przez GUS.W przypadku gdy właściciel będzie chciał sprzedać nieruchomość, opłata za przekształcenie będzie przechodziła na nabywcę nieruchomości.
Bonifikata - taniej i szybciej
- Ustawa przewiduje, że dotychczasowi właściciele gruntów będą mogli udzielać bonifikat za opłacenie należności "z góry". Pewne jest, że na takie zniżki można liczyć w przypadku działek należących do Skarbu Państwa, inni właściciele działek, czyli samorządy, będą same podejmować decyzje w tej kwestii, ale zasugerowano im, by robiły podobnie - wyjaśnia Marcin Krasoń. Nie wiadomo jeszcze, na ile korzystanie z ustawowego wskazania będzie możliwe w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Decyzje dotyczące właściwych rozwiązań dopiero będą zapadały we właściwych radach i sejmiku.
Czytaj także: ułatwienia w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych - budowa niezależnie od planu miejscowegoMożliwe oszczędności są wysokie:
uiszczenie całości opłaty za przekształcenie w pierwszym roku to wydatek o 60 proc. niższy. Z każdym kolejnym rokiem bonifikata spadać będzie o 10 punktów procentowych.
Przykładowo: jeśli ktoś wnosi opłatę z tytułu wieczystego użytkowania wysokości 400 zł, to opłata przekształceniowa wniesiona przez 20 lat (nie licząc waloryzacji) wyniosłaby 8000 zł. Jeśli użytkownik wieczysty mógłby skorzystać z bonifikaty w pierwszym roku obowiązywania ustawy, to za przekształcenie zapłaci 3 200 zł i właścicielem będzie od razu. Wpływy do budżetów z tytułu opłaty za wieczyste użytkowanie za 2017 rok
Gdańsk: ok. 36 550 000 zł (w tym ok. 18 700 000 zł za grunty mieszkaniowe)
Sopot: 8 078 109 zł (łącznie za grunty mieszkaniowe i niemieszkaniowe)
Gdynia: za grunty mieszkaniowe należące do Skarbu Państwa 16 814 396,47 zł (w tym 4 203 599,17 zł trafiło do budżetu Gdyni) oraz 1 372 435,98 zł za grunty pod mieszkaniami należące do gminy Gdynia
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy